Manifest Fundacji Revita Warmia

Pierwszy (szkicowy) Manifest Fundacji Revita Warmia

Warmia i Mazury to bez wątpienia jeden z najpiękniejszych i najciekawszych regionów Europy, zarówno pod względem krajobrazu, występującej tu flory i fauny, ilości ruin i zabytków, jak i bogatej (i dramatycznej) – nie w pełni odkrytej… ale przez to tym bardziej ciekawej,   historii. W połączeniu ze swoistą aurą „dzikości” – regionu niejako na „krańcu świata”, gdzieś na symbolicznym i odległym pograniczu „Wschodu i Zachodu” – na styku kultur, „wizji świata” i cywilizacji… „Polska Alaska” i Europejska „Syberia”…Kraina Bartów, Galindów...

Nasz region niesie ze sobą smak przygody i pociągającej tajemnicy. Z wielu względów bywa on również często porównywany do Toskanii we Włoszech – ale i Normandii i Bretanii we Francji… Jego wyjątkowa malowniczość, żyzność ziemi, niejednokrotnie jeszcze nieskażona natura …. lasy – jeziora, rzeczki, mokradła i stawy ……jego bardzo specyficzny i również wyjątkowy krajobraz kulturowy – piękne stare aleje przydrożne, brukowane zabytkowe trakty, niezliczone kapliczki przydrożne, kościółki, zamki i zameczki, stare folwarki, gospodarstwa, kamienice i dwory – czasem jeszcze całe wioski i miasteczka niemalże prosto wyciągnięte z przełomu XIX  i XX wieku, z licznymi akcentami sięgającymi wczesnego średniowiecza. To wszystko stanowi ogromny i wciąż jeszcze niedostatecznie doceniony kapitał - zarówno dla ludności lokalnej jak i dla rozwoju turystyki i osadnictwa „nowej generacji.”

Na potwierdzenie tego faktu, nasz region wciąż przyciąga nowych osadników i świadomych tych walorów i wyjątkowej specyfiki mieszkańców, którzy często porzucając miejskie życie w polskich lub europejskich metropoliach i miastach, chcą zamieszkać właśnie tu. I inwestować w tę ziemię, którą spostrzegają jako uprzywilejowane miejsce na coraz modniejszy na całym świecie wśród intelektualistów, artystów i osób praktykujących tzw. wolne zawody „miejsko-wiejski” styl życia. Spora część tych ludzi dostrzega tu również potencjał na średnio- i długofalowe inwestycje turystyczno-wypoczynkowe, kurorty, hotele i wyprofilowane ośrodki wypoczynkowe. Ci ludzie pragną na ogół życia bliżej natury – w poszanowaniu krajobrazu kulturowego miejsca, lokalnej flory i fauny, architektury, historii i dawnych zwyczajów. Chcą tu żyć – osiedlić się – odnaleźć „swoje miejsce na ziemi” - wziąć udział we współtworzeniu Tego regionu, w uszanowaniu i dowartościowaniu tego czym on jest, i współtworzeniu tego czym może stać się w przyszłości.  Chcą razem z innymi mieszkańcami tych ziem nadać temu miejscu należytą godność i rangę. Chcą stać się dumnymi i świadomymi obywatelami i „współ gospodarzami” - nowymi „tubylcami”tej pięknej i wyjątkowej krainy.

Od lat,  i jest to naturalna kolej rzeczy, rozwija się na naszych terenach agroturystyka, turystyka wiejska i różne formy rekreacji związane z naturą – ale i z potencjałem kulturowym i kulturotwórczym tego miejsca. Nieliczni w sumie w skali regionu pionierzy, świadomi potencjału tych ziem, nowi osiedleńcy i „poszukiwacze przygód” w jak najlepszym tego określenia znaczeniu, już od 20 – 30 lat niekiedy i więcej, pracują niezłomnie na rzecz tego wymarzonego acz realnego i możliwego do osiągnięcia „obrazu”.

W przeciągu ostatnich 20 lat, od czasu tak zwanych „transformacji”, powstały liczne stowarzyszenia, organizacje pozarządowe, fundacje i różnego rodzaju inicjatywy obywatelskie na rzecz ochrony przyrody – zabytków – i dziedzictwa kulturowego. Lecz ten „obraz” – ( i ten krajobraz właśnie ) - a po przez to i przyszłość i potencjał zrównoważonego rozwoju tego regionu, nadal jest bardzo silnie zagrożony – i co najmniej niepewny. Mimo teoretycznych możliwości, które stworzyło i stwarza nadal przystąpienie Polski do Unii Europejskiej – a więc możliwości realizacji wielu projektów zarówno na poziomie inwestorów prywatnych, organizacji pozarządowych jak i samorządów, brak świadomości zbyt dużej jeszcze części mieszkańców – niedostatecznie jasno określone planowanie przestrzenne i/lub brak konsekwentnej realizacji wspólnie ustalonej „wizji” i bezwzględnych priorytetów regionu. Wciąż zbyt słaba jest promocja i nagłośnienie odpowiednich postaw i wzorców – brak powszechnej świadomości i wiedzy, szerszej perspektywy widzenia regionu w skali Polski, Europy i świata….

To wszystko powoduje, iż mimo aspiracji i licznych poszczególnych dobrych chęci, z naszego wspólnego dobra – z tego Warmińsko-Mazurskiego „cudu” – mogą wyjść niestety nici... Tej sytuacji chcielibyśmy zapobiec. A przynajmniej mamy zamiar zrobić wszystko co w naszej mocy, aby przyczynić się do jej realnego polepszenia.

Naszym marzeniem i naszą misją jest przyczynić się do tego, aby naturalne piękno, historyczna spuścizna i kulturalne bogactwo naszego regionu nie zostały przez nas samych doszczętnie zniszczone – a przeciwnie, zostały dostrzeżone i należycie dowartościowane. Aby jego wielki potencjał nie został zaprzepaszczony, po przez zaniechanie, ”nieuwagę” i powszechny brak świadomości. Naszą pasją jest świadome uczestnictwo, dialog między środowiskowy i społeczny i aktywne kreowanie „przestrzeni”, w głębokim i szerokim znaczeniu tego słowa. Przestrzeni miejskiej, przestrzeni wiejskiej i tej, która je łączy i spaja w organiczną i harmonijną całość – czyli przestrzeni kulturowej i społecznej.

Promując architekturę tożsamościową, rewitalizację, ochronę zabytków, dziedzictwa i krajobrazu kulturowego, postawy i projekty proekologiczne (nie tylko w budownictwie ), rzemiosło i ginące zawody, przedsiębiorczość lokalną, pro lokalną i pro społeczną, ogólny szacunek do tego co lokalne … propagując pozytywne wzorce mikro-ekonomiczne, dostosowane do potrzeb i profilu naszego regionu , promując także i wspierając „pionierów” nowego stylu życia i rozumienia tego regionu  ,realnych twórców kultury żywej tego regionu - a więc propagując wzorce kreatywnego i świadomego uczestnictwa i działania „od podstaw” i „na rzecz”.

Chcemy przyczynić się do tworzenia i współtworzenia lepszego jutra dla naszego regionu.  Czyli dla tego miejsca na ziemi, w którym zdecydowaliśmy się świadomie pozostać – do którego zdecydowaliśmy się świadomie wrócić, lub do którego zdecydowaliśmy się świadomie przybyć. Po to, aby właśnie TU – A nie gdzie indziej - tworzyć, pracować, żyć. Ten portal, jako swego rodzaju „materializacja” a zarazem próba wdrożenia w praktykę naszych intencji i celów, ma w naszym założeniu być platformą komunikacji, a zarazem swoistym „węzłem energetycznym”, kanalizującym, skupiającym i rozprowadzającym dalej jak największą ilość takich informacji i wzorców które mogą realnie wspomóc i podwyższyć wspólną świadomość specyfiki naszego regionu.

Bazując przede wszystkim na Architekturze - ponieważ jest ona zasadniczym elementem kształtowania krajobrazu - udostępniając i promując konkretne projekty architektoniczne stworzone przy uwzględnieniu specyfiki regionalnej, zmierzamy również promować projektantów, artystów, rzemieślników, rękodzielników, rolników i małych producentów rolnych nowej generacji , działaczy i leaderów społecznych, których działania mają i mogą mieć realny wpływ na pozytywne zmiany. I tym sposobem przyczynić się w granicach naszych możliwości do powstawania i rozwijania się nowej żywej kultury warmińsko-mazurskiej,  swoistego etosu tego regionu i oryginalnego, lokalnego stylu życia - tego co Francuzi tak trafnie nazywają „sztuką życia” – czyli „Art de vivre”.

Marcelina Chodyniecka-Kuberska,  Rafał Aleksander Mikułowski