Ogrody stanowią doskonałe tło do zajęć, można spotkać się tam z kilkoma tysiącami gatunków roślin. Nowatorskie zajęcia terapii ogrodniczej adresowane są do placówek różnego typu ; ogrodów botanicznych i punktów dydaktycznych, pensjonatów, hoteli, gospodarstw agroturystycznych, przedszkoli, szkół, świetlic, domów opieki, ośrodków odwykowych. Prowadzę całoroczne zajęcia związane z florystyką i hortiterapią. Zielone warsztaty realizuję według autorskich programów zarówno w ogrodach podejmując temat hortiterapii a także w pomieszczeniach zamkniętych, gdzie dzięki florystyce udaje się osiągnąć wszystkie założenia hortiteraputyczne i efekty terapeutyczne. Przygotowuję warsztaty i wizyty w pokazowych ogrodach, które także stanowią doskonałą możliwość na wzbogacenie oferty tego typu przedsiębiorstw.
Zajęcia w przestrzeni ogrodu, w środowisku naturalnym oraz w salach zamkniętych cieszą się sympatią nie tylko miłośników roślin. Zielone warsztaty hortiterapii w Zielonej Akademii to spotkania dla całej rodziny realizowane w obszarze 4 pokoleń. Piszę od 2007 roku zielone blogii dokumentujące prowadzone zajęcia
www.zosiakwiatnatura.bloog.pl oraz
www.zielonedzieciaki.bloog.pl obecnie założyłam blog
www.hortiterapia.blogspot.com a także tworzę stronę poświeconą hortiterapii
www.zielonypromien.btx.pl
Instytut Hortiterapii i mój program Zielona Akademia można traktować jako Eko-innowacyjny produkt turystyczny w regionie, służący turystyce, podnoszący atrakcyjność oferty turystycznej gospodarstw agorturystcznych, dotyczący kreacji czasu wolnego, pakietu turystycznego zarówno dla mieszkańców jak i przybywających na Mazury turystów.
Warsztaty Hortiterapii - Umożliwiają wyrażanie własnych emocji i poznawanie samych siebie. Pozwalają rozwijać pasje i umiejętności manualne każdego uczestnika warsztatów. Zajęcia odbywają się w naszej pracowni, bądź w innym wyznaczonym miejscu (szkoła, przedszkole, dom kultury, ośrodek terapii zajęciowej, itp.) W swojej działalności wyszczególniłam tematyczne programy :
- Warsztaty i pokazy florystyczne hortiterapii
- Kompozycje z kwiatów ciętych, suszonych a także również z roślin doniczkowych np. ogrody w doniczkach
- Wykłady i szkolenia z ogrodoterapii i etnobotaniki
- Spotkania w Zielonej Akademii dla wszystkich grup wiekowych
- Organizuję pokazy i wydarzenia artystyczne związane z dziedzictwem kulturowym i przyrodniczym regionu
- Zakładanie ogrodów hortiterapii, tworzenie kącików hortiterputycznych, zielonych placów zabaw, opracowałam autorski projekt koncepcji tzw. mobilnych ogrodów zdrowia i natury
Zajęcia realizuję w systemie:
- cyklicznych, prowadzonych jako cykl spotkań (np. 1 lub więcej x w tygodniu, miesiącu, semestrze) z wybranej dziedziny czy formy artystycznej lub rękodzielniczej (np. ceramika, hortiterapia , malowanie na szkle, ogrodnictwo i inne).
- okazjonalnych prowadzonym w formie jednorazowych spotkań doskonałych do przygotowania pamiątek i upominków na Dzień Mamy, Dzień Babci, Boże Narodzenie, bądź jako forma dodatkowej atrakcji z okazji Dnia Dziecka, festynu, itp . Zajęcia podzieliłam na 4 cykle odpowiadające poszczególnym porom roku.
INSTYTUT HORTITERAPII. NASZA ZIELONA AKADEMIA
Obecnie tworzę Instytut Hortiterapii, który ma za zadanie skupiać zwolenników tej prekursorskiej metody. Od wielu lat przez swoje Stowarzyszenie Zielone Dzieci zajmuje się warsztatami. W firmie Zielony Promień pisze programy i realizuję seminaria oraz szkolenia i kursy dla osób indywidualnych, instytucji. Pracuję z Warmińską Agencją Rozwoju Regionalnego oraz zajmuje się inicjowaniem działań z zakresu współpracy sieciowej. Moja firma jest innowacyjna gdyż budując Mazurski Klaster Turystyczny prowadzę działania informacyjne na rzecz klastringu w Polsce.
Firma Zielony Promień - Prowadzi zajęcia o charakterze warsztatów, cyklicznych spotkań warsztatowych, zajęć hortiteraputycznych dla 4 grup wiekowych. Realizuję pilotażowy projekt w mrągowskiej Eko- mairnie oraz stały cykl spotkań Zielonej Akademii pod nazwą „ Klub Miłośników Roślin” w Mrągowskim Uniwersytecie Trzeciego Wieku. W 2012 i 2013 r. zielone warsztaty florystyczne hortiterapii w Akademii Seniorów Warmii i Mazur. Tło muzyczne moich zajęć jest starannie dobrane, często są to utwory barokowe w wykonaniu Pro Musica Antiqua – kameralnego zespołu z Olsztyna, utwory ze specjalnej płyty dedykowanej przyrodzie Warmii i Mazur. Nagrania zawierają oryginalne głosy zwierząt i są dodatkową formą terapii muzycznej. Używam na zajęciach pomocy edukacyjnych udostępnionych przez Mazurski Park Krajobrazowy , Stowarzyszenia Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot, wydawnictw florystycznych i przyrodniczych.
Mrągowski UTW skupia prawie 500 członków. Koncentruje się na prowadzeniu form działalności, m.in.: edukacyjnej, zdrowotnej, kulturalnej, twórczej oraz turystyczno-krajoznawczej dla osób starszych i niepełnosprawnych. Włącznie osób starszych i niepełnosprawnych do systemu kształcenia ustawicznego i aktywizacja społeczna oraz poprawa jakości życia osób starszych i niepełnosprawnych jest możliwa do osiągnięcia szczególnie w trakcie zajęć o charakterze hortiterpeutycznym. Instytut Hortiterapii i moja firma działa w myśl zasad CSR.
Na zajęciach jakie prowadzę z grupami senioralnymi używam różnych technik hortiteraputycznych oraz komunikacji. Warsztaty wzbogacone są o formę prezentacji slajdów, wykład i seminarium, pogadnkę o określonej tematyce nawiązującej do specyfiki zajęć. W okresie przedświątecznym przed Bożym Narodzeniem wprowadzam tematy z historii regionu – etnobotaniczne spotkania takie jak np. w tradycji adwentowego wieńca gromadzą wielu uczestników. Animacja słowem a przede wszystkim kontakt z żywymi roślinami daje uczestnikom poczucie bezpośredniego przebywania wśród przyrody. Sensoryczne doznania oraz stałe budowanie więzi społecznej w trakcie zajęć uwalnia pozytywne emocje, uspokaja i wycisza.
Lecznicza moc roślin – aromaterapia przez zapach jaki unosi się z np. gałązek świerkowych stymuluje czynności odpornościowe organizmu. Wyróżnicowanie barw używanych elementów roślinnych i dekoracyjnych kształtuje estetykę wśród uczestników budzi się potrzeba zamiany swego otoczenia, postrzegania samych siebie także jako części środowiska naturalnego. Używam kwiatów ciętych pochodzących z mazurskich ogrodów, lasu i pola oraz z włączam materiał typowo florystyczny. Różnorodność faktury i zróżnicowanie zapachów uatrakcyjnia prowadzone zajęcia. Szczególną uwagę zwracam na wytłumaczenie pochodzenia roślin, ich tradycji w mazurskim ogrodzie i naturalnym stanowisku, leczniczą właściwość używanego materiału roślinnego i zielarskiego. Podkreślam kody barw używanych kwiatów pozostawiając uczestnikom dowolność w kreowaniu swojej pracy. Opieram się na podstawowych zasadach kompozycji forystycznej kładąc nacisk przede wszystkim na doznania sensoryczne.
Podczas prowadzenia warsztatów hortiterapii zaobserwowałam u większość warsztatowiczów proces budzenia się świadomości znaczenia działań prozdrowotnych, profilaktycznych w zakresie ochrony zdrowia i przeciwdziałania wykluczenia społecznego.
PROPOZYCJA WSPÓŁPRACY I SPONSORINGU
Program edykacyjno – hortiteraputyczny pt. Zielona Akademia zawiera zestaw zajęć artystyczno-edukacyjnych dla grup szkolnych, przedszkolnych, ośrodków kultury, ośrodków terapii zajęciowej a także dla osób indywidualnych. Warsztaty nasze stanowią doskonałe uzupełnienie szkolnej i przedszkolnej edukacji artystycznej. Mam przyjemność zaprosić Państwa do współpracy w zakresie podnoszenia jakości i rozszerzania oferty usług szkoleniowych, organizacji konferencji, szkoleń i debat dla kadry kierowniczej oświaty oraz wymiany myśli i doświadczeń.
Adresat: nauczyciele placówek przedszkolnych.
W programie kursu:
- Wybrane metody terapeutyczne: hotiterapia,
- Znaczenie metod terapeutycznych dla polepszenia zdrowia fizycznego i psychicznego dzieci z zaburzeniami i dzieci niepełnosprawnych;
- Przygotowanie przedszkola/Sali przedszkolnej od strony technicznej;
- Rodzaje hotiterapii i korzyści dla rozwoju dzieci z zaburzeniami i dzieci niepełnosprawnych w różnych obszarach;
- Ustalenie zasad w zakresie podejmowanych z dziećmi ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi prac w ogrodzie;
- Przykładowe scenariusze zabaw ogrodniczych dla dzieci.
- Propozycje urządzenia kącika-ogrodu z myślą o dzieciach z zaburzeniami rozwojowymi i dzieciach niepełnosprawnych, osobach starszych, osobach z dysfunkcjami.
Zapewniamy Sponsorom stałą promocję w naszej audycji radia internetowego „Program Pomost” i w „Zielonej Akademii” (baner, tabliczki z logo, miejsce na materiały reklamowe, Internet) oraz promocję Sponsorów podczas dorocznych wydarzeń. Zapraszamy do współpracy uczelnie i studentów oraz uczniów na praktyki i staże w ZIELONEJ AKADEMII i naszym Stowarzyszniu "Zielone Dzieci" oraz firmie ZIELONY PROMIEŃ. Proponujemy zajęcia w "Ogrodzie Hortiterapii" , zachęcamy do prowadzenia badań przyrodniczych, znakowania roślin, zapraszamy do udziału w akcjach wolontariatu w pracach w Stowarzyszeniu Zielone Dzieci. Współdziałamy z Uniwersytetem Warmińsko Mazurskim, jestem Interesarjuszem powstającego kierunku Dziedzictwo Kulturowe i Przyrodnicze, współpracownikiem grona Polskich Florystów związanych z portalem www.forumkwiataowe.pl przy organizacji ogólnopolskiej Akcji Floryści Dzieciom.
Jestem z wykształcenia historykiem będąc absolwentką Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruń na wydziale historii- archiwistyki zaczęłam interesować się etnobotaniką.
Na przełomie XX/XXI wieku zaczęłam prowadzić liczne spotkania związane z edukacją wielopoziomową tzw. poza formalną. W 2007 roku Fundacja Zielone Płuca Polski przyznała mi moje działania proekologiczne nagrodę ,,Zielonego Liścia,, im prof. Stefana Kozłowskiego. To wspaniała rekomendacja dla wszystkich programów edukacyjnych jakich jestem autorką.
Zarówno w pracy jak i życiu codziennym, kieruję się mottem: „Bliżej natury – bliżej serca”.
Uczestniczę od lat w wielu pokazach florystycznych o randze światowej m.in. w Zamku Książ. Jestem animatorem społecznego programu Zielone Dzieciaki – Ogród Cudów, który opracowałam w 2007 roku i prowadziłam szereg zajęć hortiteraputycznych jako wolontariusz w Instytucie Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. W 2009 roku powołałam do życia Stowarzyszenie Zielone Dzieci, które w swoim statucie wpisane ma zadania z zakresu hortiterapii. Wiele działań na rzecz integracji środowisk dziecięcych inicjowałam np. współrealizując program „Podaruj dziecku uśmiech” z Fundacją „ Nasze Dzieci” działającą przy Klinice Onkologii w IP CZD.
Stworzyłam na Mazurach ruch nazwany „ zielonym wolontariatem”, jestem współautorką ekologicznych zeszytów edukacyjnych w zakresie ekologicznych projektów powstałych w ramach ogólnopolskiej Kampanii – Szkoły dla Przyrody roku 2010.
Socjoogrodnictwo zajmuje się zależnościami między roślinami i ogrodnictwem a człowiekiem a społecznością. Działanie terapeutyczne roślin, ogrodu, ogrodnictwa określane jest mianem hortiterapii. Możliwości terapeutyczne roślin zaczęto dostrzegać na przełomie XVIII i XIX wieku w USA, Anglii, Hiszpanii, choć już w starożytnym Egipcie lekarze dworscy zalecali spacery w ogrodach członkom rodziny królewskiej, cierpiącym na zaburzenia umysłowe.
W XIX wieku zaczęto dostrzegać oddziaływanie roślin przede wszystkim na psychikę ludzi. Wprowadzono prace ogrodnicze i polowe do programu terapii. Ośrodki dla umysłowo chorych tworzono na terenach wiejskich lub zakładano w otoczeniu budynków parki i ogrody warzywne oraz sady. W 1936 r. w Anglii ogrodnictwo uznano za metodę terapii nie tylko dla chorych psychicznie, ale także fizycznie. W 1951 roku terapię ogrodniczą wprowadzono w jednym ze szpitali w USA, jako oficjalną metodę leczenia.
Hortiterapia lub inaczej ogrodoterapia to najprościej rzecz ujmując leczenie za pomocą ogrodów. W hortiterapii wykorzystuje się pracę fizyczną w terapii osobowości i resocjalizacji. Terapia ta, rozpowszechniona w Stanach Zjednoczonych i na zachodzie Europy, polega na urządzaniu ogrodów przystosowanych dla osób niepełnosprawnych m/in psychiczne, które uczestniczą w uprawie i pielęgnowaniu roślin. Wpływa to pozytywnie na ich samopoczucie i proces rehabilitacji.
Uczestnicząc w pracach ogrodowych i pozostając w kontakcie z przyrodą stają się pełnoprawnymi, współodpowiedzialnymi członkami wspólnoty opiekującej się ogrodem. W naszych zajęciach w ogrodzie zastosowaliśmy florystykę używając jej jako metody artystycznego kontaktu z rośliną.
W Polsce hortiterapia nie jest oficjalnie uznaną przez ośrodki medyczne formą terapii i rehabilitacji, chociaż zajęcia ogrodnicze włączane są do programów ośrodków dysponujących zapleczem ogrodniczym, takich jak domy opieki społecznej, szpitale psychiatryczne, ośrodki odwykowe, warsztaty terapii zajęciowej.
Według założeń, zajęcia hortiterapii mają wpłynąć na zwiększenie koordynacji ruchowej, poprawę kondycji fizycznej, obniżenie stresu, napięcia i agresji, poprawę koncentracji i kondycji psychicznej, podniesienie poczucia własnej wartości i pewności siebie, przede wszystkim podopiecznych fundacji.
Przypomnijmy, że podstawowym założeniem hortiterapii jest obcowanie z naturą, której już w starożytności przypisywano lecznicze moce. Dziś się to potwierdza dzięki terapii, w której rośliny mają wspomóc proces leczenia szpitalnego. Jak to działa? Dzieci przychodzą na zielone warsztaty do ogrodu, spotykają się w prawdziwym Ogrodzie Botanicznym, gdzie wykwalifikowani terapeuci prowadzą różnego rodzaju zajęcia, m.in. zajęcia na temat kolorów czy zapachów roślin znajdujących się w ogrodzie. Mali pacjenci mają szansę je zobaczyć, dotknąć, a niektórych nawet posmakować! Dodatkowo prowadzą własny ogródek – sadzą rośliny, opiekują się nimi, patrzą jak się zmieniają i rosną. Uczestniczą też w warsztatach florystycznych, podczas których mogą nauczyć się układać kwiaty, tym samym podnoszą swoje kwalifikacje zawodowe (mogą np. uzyskać tytuł pomocnika bukieciarza).
Terapeuci starają się, aby dzieci poznawały ogród wszystkimi zmysłami. Poprzez różnorodność wykonywanych czynności mali pacjenci nieświadomie wykonują jednocześnie ćwiczenia rehabilitacyjne, uczą się przy tym pracować w grupie. Terapia dla dzieci, relaks dla rodziców i opiekunów to także mile spędzony czas rodzinny.
Ogrodoterapia wpływa pozytywnie nie tylko na dzieci, ale również na rodziców i opiekunów, którzy są często zmęczeni zarówno fizycznie, jak i psychicznie (ciągle martwią się o swoje dzieci, starając się jak najskuteczniej walczyć o poprawę ich zdrowia). Kontakt z naturą uspokaja i wycisza – daje nowe pokłady energii. Dzięki spędzaniu wolnego czasu w ogrodzie rodzi się też pewna więź między pacjentami a terapeutami, która pomaga budować wzajemne zaufanie, co z kolei wspomaga proces rehabilitacji.
Zofia Wojciechowska
