Wycieczka do Muzeum Ewolucji

Fotografie z wycieczki do Muzeum Ewolucji Instytutu Paleobiologii PAN Warszawa, która odbyła się 10 grudnia 2014 r. Studentki pierwszego  roku dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, pod opieką profesor Alicji Boroń, uczestniczyły w zajęciach wyjazdowych w Muzeum Ewolucji Instytutu Paleobiologii PAN w Warszawie.

Zapraszamy na styczniową Noc Biologów

Już dziś zapraszamy na Noc Biologów. Będą liczne akcenty, dotyczące dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego. Szczegóły w programie na stronie http://www.nocbiologow.home.pl/

St.Cz.

Bocian biały - polski gatunek flagowy w zimowym krajobrazie

Przypominamy, że Centrum Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UWM w Olsztynie objęło patronatem seminarium "Bocian biały - polski gatunek flagowy w zimowym krajobrazie. Wybrane problemy w kontekście działalności ośrodków rehabilitacji zwierząt", współorganizowane przez jednego z interesariuszy kierunku dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze - Fundację Albatros.

Zainteresowanych zapraszamy do uczestnictwa w tym wydarzeniu w najbliższy piątek. Program znajdą Państwo w załączonych grafikach. Prosimy o upowszechnienie informacji na ten temat.

Z poważaniem
Małgorzata Liszewska

Sprawozdanie z Projektu Grundtviga turnus 11.08-31.08.2014

Co Sławka Stefaniaka z Zagłębia mogło przygnać do Mrągowa, gdzie ani kopalń, ani hut, tylko woda, lasy, ludzie mówiący jakimś takim innym akcentem i nieśpiesznie drepczący przed siebie... Co Ryszarda Bitowta tu sprowadziło z odległych krańców Polski, a co Christinę Neumann z Würzburga... Tego wszystkiego spróbujemy dociec, jako wolontariusze drugiej odsłony polsko - niemieckiego projektu: śladami poetów Ernsta Wiecherta i Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. W pierwszej Ewa Maria Slaska, wraz z Eddą Frerker chodziły mazurskimi i warszawskimi tropami obu autorów, my z Edmundem Nowakiem skoncentrujemy się na mazurskich śladach Ernsta Wiecherta. 

Pisarz urodził się 18 maja 1887 r. w miejscowości Kleinort, niedaleko Mrągowa, co zwało się wówczas Sensburg. Po drodze będziemy spotykać różnych ludzi, różne inne wątki, te ścieżki będą się czasami przecinać, albo nagle urywać, kiedy indziej pobiegną kawałek równolegle, jak to w mazurskim lesie.

Autorami projektu są Bogusław Fleck z Berlina i Zofia Wojciechowska z Mrągowa. Projekt ma na celu aktywizację ludzi 50+, a finansowany jest z funduszy unijnych. Z Monachium via Berlin i Szczecin, autobusem i pociągiem docieramy do Olsztyna. Stamtąd jeszcze 60 kilometrów do Mrągowa, zupełnie przyzwoitą, lokalną drogą, którą pokonujemy busikiem miejscowych linii. Nie ma żadnego wrzucania pieniędzy do kapelusza, kierowca pobiera należność za przejazd i daje pasażerowi bilet, wydrukowany w kasie fiskalnej, taka norma obowiązuje dziś wszystkich przewoźników w Polsce. Niestety pasów bezpieczeństwa przy fotelach dla pasażerów nadal brak i to jest też norma, a wypadków na lokalnych, polskich drogach sporo. Jesteśmy w światowej czołówce, jeżeli chodzi o tragiczne skutki brawurowej jazdy kierowców. Tylko, jak tu inaczej prowadzić pojazd, kiedy z przodu jedzie kombajn zbożowy, tempem 20 kilometrów na godzinę, a z przeciwka śmigają bmwice i ople co najmniej stówą i żaden nie da kierowcy wyprzedzić rolnika. Z boską pomocą cało docieramy jednak na miejsce.

Pani Zosia odbiera nas taksówką spod nieczynnego dworca kolejowego i zawozi do "Gościńca Molo“, nad jeziorem Czos, gdzie mamy zarezerwowane pokoje z widokiem na wodę. Standard dobry. Trochę się odświeżamy i schodzimy do restauracji na proszoną kolację - półmisek smakowitych, mazurskich ryb i kieliszek białego wina pomagają wyciszyć się po podróży.

Ranek następnego dnia, podobnie, jak większość kolejnych, które tu spędzimy, wita nas słonecznym uśmiechem, skąpanym w powierzchni jeziora. Śniadanie, w postaci obficie zaopatrzonego, szwedzkiego bufetu wliczone jest w cenę pokoju. Po posiłku, próba elektroniki, czy mój świeżo zakupiony laptop przyjmuje zdjęcia z aparatu fotograficznego i jak z dyktafonem, który parę lat przeleżał w szufladzie. Około 13.00 przyjeżdża Zosia i omawiamy program pobytu. Można dać na spocznij, nie będziemy zatrudnieni przy wycince drzewa w Puszczy Piskiej, ale ten pobyt w luksusowym hotelu przyjdzie odrobić w twardej pracy reporterskiej. Na początek Sławek Stefaniak - numizmatyk i kolekcjoner pamiątek, związanych z życiem i twórczością Ernsta Wiecherta dosiada się do nas na hotelowym tarasie, mówi, że się trochę spieszy, bo startuje czwarty festiwal kultury mazurskiej w Sorkwitach i on tam będzie wystawiał swoje eksponaty, musi je więc przygotować, ale trochę sobie pogawędzimy. O tym m.in., jak trudno było mu, obcemu, zapuścić korzenie w mazurskiej ziemi, ale teraz nikt by mu ich już stąd nie wyrwał. Od lat działa społecznie w Mazurskim Stowarzyszeniu Twórczości Ernsta Wiecherta w Pieckach, a na życie zarabia pracą w ubezpieczeniach. Koło naszego stolika przechodzi dziewczęcym krokiem Agata Dowhań z zespołu Alibabki, który przed laty był na topie polskiej sceny muzycznej. Zamieniamy parę grzecznościowych zdań, pamiątkowa fotka, na dziś tyle zadań. Mogę wypożyczyć „bączka”, łódkę na moje ulubione dwa wiosła i trochę się porozciągać na jeziorze, dawno ku temu nie miałem okazji. 

Nazajutrz jesteśmy umówieni z Edmundem na spotkanie z Mariuszem Żyłowskim, kierownikiem muzeum w Mrągowie, z okazji wystawy o repatriantach, którzy osiedlili się na Warmii i Mazurach. Relacjonowaliśmy już tę wizytę. Ciekawi mogą zajrzeć na bloga Ewy Marii Slaskiej.

Do dyspozycji mamy rowery, można popedałować wzdłuż jeziora dobrą drogą, popatrzeć na wodne ptactwo buszujące w sitowiu, na wędkarzy zachęcających ryby do łyknięcia przynęty, na naszych rówieśników, ćwiczących swoją tężyznę na gimnastycznych przyrządach, ustawionych na jednym ze skwerów. Pod amfiteatrem, w którym odbywają się większe imprezy w mieście (niestety o jeden dzień spóźniliśmy się na 20 jubileuszowy Festiwal Kultury Kresowej), podają dobre, zimne piwo. Z czasem promile wywietrzeją i znowu będzie można wsiąść na rower.

Na stary, miejski cmentarz, za ozdobną sadzawką, zwaną jeziorem magistrackim, „idziemy z buta”. Podobno są tam mogiły żołnierzy, milicjantów i pracowników bezpieki, którzy zginęli po zakończeniu wojny, w trakcie tzw. utrwalania władzy ludowej. Jedni padli od partyzanckiej kuli, inni z broni niemieckich lub krasnoarmiejskich maruderów, w obronie cywilnej ludności; rodzimi szabrownicy też byli uzbrojeni. Trudno te mogiły znaleźć, wreszcie jacyś starsi ludzie pomagają. Kwatera między sosnami, dziesięć pozarastanych mchem kamiennych płyt, ze słabo już widocznymi nazwiskami i stopniami służbowymi poległych. Na czołowym cokole widać ślady po zerwanym napisie, komu kwatera jest poświęcona. Może jakiś pijaczek dostał za niego na flachę w skupie złomu, Edmund uważa, że ta dewastacja to akt polityczny. Tylko, kto by za nim stał? Radykałowie ze skrajnej prawicy, a może ludzie, którym dobra pamięć jest nie na rękę? Trudno być np. wnukiem funkcjonariusza dawnego aparatu bezpieczeństwa i jednocześnie „kręcić lody” w PO albo PiS.

Do Piersławka, gdzie znajduje się Izba Pamięci Ernsta Wiecherta, jedziemy daewo Zosi. Leśniczówka, w której pisarz urodził się i mieszkał do lat wczesnej młodości, należy do Nadleśnictwa Strzałowo. Gospodarzem jest leśniczy, Zbigniew Sadownikow, który wspólnie ze swą połowicą Jolantą dba o to, aby dom i jego otoczenie nie straciły pierwotnego charakteru. Sama Izba mieści się w sąsiednim, parterowym budynku, na ścianach zdjęcia z różnych okresów życia pisarza i jego bliskich, są domowe sprzęty, które udało się uratować z leśniczówki po zakończeniu wojny, cenne dokumenty, przedmioty osobiste należące do rodziny. Ponieważ przyjechaliśmy z Monachium, pani Jola pyta się, jaką płytę nam puścić o Ernście Wiechercie, po niemiecku, czy po polsku? Sumituje się, że przecież nie wie, w jakim języku mówimy na co dzień. Prosimy o polską wersję. Niestety o wschodniopruskim twórcy wiem niewiele, oprócz tego, że poza germańskimi w jego rodzie były także korzenie polskie, litewskie i romańskie oraz że był antyfaszystą. Po polsku nie mówił. Edmund, rasowy podróżnik, lepiej przygotował się do wyjazdu. Wyszperał w internecie, że pierwsza żona Wiecherta popełniła, podobnie, jak jego matka, samobójstwo, ponieważ pisarz związał się z inną kobietą, z którą zamieszkał później nad Starnberger See, w Górnej Bawarii. Płyta dostarcza więcej informacji, obiecuję sobie, że po powrocie do Monachium pójdę do biblioteki i wypożyczę którąś z 13 powieści pisarza, a był również autorem opowiadań i wierszy.

Czas goni, po południu zaczyna się mazurski festiwal, na który jesteśmy zaproszeni. Także relacja z festiwalu doczekała się naszej publikacji w berlińskim blogu Ewy Marii Slaskiej, więc lecimy dalej. Na warsztaty dziennikarskie, które w Gościńcu poprowadzi red. Krzysztof Mika, na szybkie, pełne serdeczności „wpadnijciedomnienaporannąkawę“ u pani burmistrz Mrągowa, Otolii Siemieniec, przy białoruskich czekoladkach. Na spotkanie z Bogdanem Kurtą, mrągowskim starostą, żeby porozmawiać o problemach powiatu i na ulicę Wolności, do Ryszarda Bitowta. Ten ostatni adres zasługuje na oddzielny materiał, więc tylko kilka zdań. Na rozmowach z 84 letnim kresowianinem, którego losy rzuciły po zakończeniu wojny wraz z najbliższymi na Mazury, spędziliśmy dwa dni i pożegnaliśmy go... w poczuciu niedosytu. Leksykon Kultury Warmii i Mazur pisze o nim: nauczyciel, etnograf, kolekcjoner, działacz społeczny, kronikarz związany z Mrągowem. Napisano i nakręcono o nim wiele reportaży, materiałów dokumentalnych, ale żaden nie dał panu Ryszardowi odpowiedzi na pytanie, które wraz z upływającym czasem coraz bardziej go nęka: co zrobić z tą całą masą dokumentów i eksponatów, które zgromadził w ciągu kilkudziesięciu lat. Po pobieżnym zapoznaniu się ze zbiorami, zajmującymi dosłownie cały dom od piwnic po strych i przyległe pomieszczenia gospodarcze, też nie wiemy.

Czas jest wrogiem pamięci, zwłaszcza tej materialnej. Kiedy kolega jedzie na zwiedzanie głównej kwatery Hitlera, zwanej Wilczym Szańcem, ja zatrzymuję się w samym Kętrzynie, żeby poszukać swoich rodzinnych pamiątek. Grobu babci Urszuli, mamy mojego ojca, repatriantki z Wilna, niestety już nie ma. Udaje mi się jednak zdobyć informacje, które wzbogacają moją wiedzę o rodzinie Milewiczów, ale to także było już tematem oddzielnego wpisu na blogu.

Kończy się pomału drugi tydzień naszego wolontariatu. Pomagamy Zosi w przygotowaniu jedynego w swoim rodzaju magicznego spektaklu, w którym głównymi aktorami są dzieci z „Zielonej Akademii“, czarodziejski ogród w Pieckach, pełen oszołamiających zapachów – och, gdyby udało się je tak w jakiejś ogromnej konserwie przewieźć do Monachium, jako antidotum na złe chwile – i podwójna tęcza na wieczornym niebie. Pomysłowym mandalom kwiatowym i konkursom przyrodniczym towarzyszą występy lokalnego zespołu muzycznego, a cała impreza odbywa się na łące przed Muzeum Regionalnym im. Walentyny z Sapiehów Dermackiej. Oto co pisze o nim w swoim internetowym profilu p. Izabela Kozyra-Cybulska, kierująca muzeum: wcześniej funkcjonowało, jako prywatne Muzeum Sztuki Ludowej Pani Walentyny i Marii Dermackiej. Główną częścią kolekcji są figurki i sceny figuralne, rzeźbione w glinie (wypalane, polichromowane, szkliwione) wykonane przez znaną na całym świecie twórczynię sztuki ludowej Władysławę Prucnal z Medyni Głogowskiej. Wspaniała kolekcja powstawała od 1959 r. W jej skład wchodzą bogate księgozbiory oraz meble, eksponaty i przedmioty użytku codziennego. Muzeum odwiedziło już wiele znanych osób i ekspertów sztuki ludowej, którzy podkreślają wartość zbiorów (…) Zbiory zostały skatalogowane i czekają na zatwierdzenie przez konserwatora Zabytków. Panie Dermackie prowadziły przez wiele lat Kronikę Gminy (w Pieckach - przyp. Z.M. ), która liczy kilkanaście ksiąg z wpisami gości, wśród których byli znani aktorzy, politycy, dziennikarze, etnografowie, artyści sztuki ludowej z różnych regionów Polski i zagranicy. Osobną część zbiorów stanowią eksponaty związane z życiem i twórczością Ernsta Wiecherta, które pani Walentyna Dermacka także z wielkim zaangażowaniem gromadziła.

Mrągowo jest niezmordowane w imprezowaniu. W sobotę i niedzielę, na deskach Centrum Kultury i Turystyki (oczywiście, z kierownikiem miejscowej IT, Robertem Wróblem zrobiliśmy wywiad) odbywa się Festiwal Pieśni Żołnierskiej i Patriotycznej. Przyjeżdżają soliści, zespoły wokalne i chóry głównie z regionu, ale przecież także i z Kielc, i ze Słupska, i są winni wielu łzom wzruszenia, wyciśniętym również z moich oczu. Publiczność głównie 50+ , wśród wykonawców przewaga tych samych roczników, choć młodzieży na estradzie nie brakuje i jest dobra muzycznie, zbiera więc zasłużone nagrody. W dzień naszego wyjazdu do Monachium, w Mrągowie odbędą się wielkie sportowe zawody, z ulicznym maratonem na czele i szkoda, że przynajmniej w nich nie pokibicujemy. Kiedy to miasto w ogóle odpoczywa?

Na ostatni tydzień dostajemy zakwaterowanie w leśniczówce w Piersławku, u państwa Sadowników, żeby dobrze poczuć ducha Puszczy Piskiej i Ernsta Wiecherta oczywiście. Jego Izbę Pamięci odwiedzają regularnie Niemcy, wycieczki autokarowe zatrzymują się na obszernym parkingu koło zabudowań i później grupkami przechodzą na dziedziniec. Tyle, że większość turystów chce głównie skorzystać z miejscowej, bezpłatnej toalety, a wstęp do Izby kosztuje 6 złotych. Pani Jola zbuntowała się więc któregoś dnia i teraz przy braku kulturalnych zainteresowań trzeba płacić po dwa złote za wygódkę. Dla wielu jednak i to jest zbyt wielki wydatek, więc wracają nadąsani do autokarów. Zanim pojadą na dalsze zwiedzanie Mazur, zrobią obowiązkowe zdjęcia – leśniczówki z zewnątrz, cielaków pasących się na nieodległej łące, dostojnego starodrzewu na dziedzińcu, to nic nie kosztuje. 

W ramach naszego wolontariatu, kiedy tylko jesteśmy w leśniczówce, rozmawiamy z niemieckimi turystami o tym, co ich tutaj sprowadza i na szczęście nie zawsze jest to fizjologia. Trzydziestoparoletnia Conny z Berlina z koleżanką postanowiły zwiedzić Izbę i wysłuchać opowieści o Ernście Wiechercie, ponieważ mieszkają niedaleko ulicy jego imienia i ciekawiło je, kto to taki. Nie żałują, że weszły. Christine Neumann jest emerytowaną nauczycielką matematyki z Würzburga i przyjechała tu bardziej świadomie, dla autora książek, które zna i ceni za ich humanizm oraz piękny język. Lubi zwłaszcza „Wälder und Menschen“, „Die Majorin“, „Die Jeromin-Kinder“. „Der Totenwald“ o pobycie pisarza w obozie koncentracyjnym Buchenwald wrył jej się najmocniej w duszę, nie mogła nie przyjechać do Kleinort.

Po wojnie miejsce to nazywało się Sosnówka i Zbigniewowi Sadownikowowi bardziej ta nazwa pasowała, niż Piersławek, który nie wiadomo skąd się wziął. Sosny w tutejszym drzewostanie nie brakuje, a on jest leśniczym, tak, jak był jego dziadek i ojciec. Parę lat temu córka poszła w ich ślady, synowie jakoś nie chcieli. Cztery pokolenia leśników w rodzinie, ładne dziedzictwo. Mówią o nim fotografie wiszące na ścianie w stołowym pokoju, stylowe meble, imponujących rozmiarów poroża wiszące na ścianach i pięknie wydana „Księga rodów leśnych” Emiliana Szczerbickiego, w której jest opisany także rodowód naszego gospodarza. Codziennie leśniczy targa do domu ustrzelonego dzika, jelenia, sarnę, a w najgorszym razie jakiegoś szaraka, pani leśniczyna to wszystko pitrasi, a wolontariusze jedzą, aż im się uszy trzęsą. Wolne żarty oczywiście, pani Jola faktycznie karmi nas aż do przesady dobrze, ale zwierzyna w lasach jest jeszcze pod ochroną. Dopiero jesienią, za pozwoleniem świętego Huberta, myśliwi spróbują łowieckiego szczęścia. Na razie leśniczy zaprasza nas na bezkrwawe polowanie, jego terenowym samochodem podjeżdżamy wieczorem w głąb lasu, do „ambony“, z której przez lornetkę będziemy mogli poobserwować rykowisko i może uda nam się strzelić jakąś ciekawą fotkę. Niestety zwierzyna nas ignoruje. Dopiero w drodze powrotnej widzimy w świetle reflektorów kilka sarenek, przecinających leśną drogę. Przystają i przez chwilę patrzą w naszą stronę, po czym spokojnie oddalają się w głąb lasu.

Końcówka naszego pobytu na Mazurach wydaje się być z gumy, za arcyciekawym spotkaniem z Krzysztofem Mutschmannem, pastorem Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Sorkwitach goni wyjazd do Olsztyna, a tu zwiedzanie miasteczka akademickiego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Kortowie (po raz pierwszy w życiu pożałowałem swoich studiów w krakowskiej Alma Mater), w tym wystawy dalii na Wydziale Ogrodnictwa, gdzie Zosia prowadzi zajęcia z Hortiterapii. Później jemy jabłka i szarlotkę na złość Putinowi, którymi częstują nas władze Sejmiku Wojewódzkiego w Olsztynie i staramy się znaleźć odpowiedź na kluczowe pytanie: czym jest mazurskość? Przyswojona pektyna (ergo Putin) pozwala nam pozostać przy życiu w żydowskim domu przedpogrzebowym, wybudowanym ponad sto lat temu, według projektu światowej sławy architekta Ericha Mendelsohna, rodem z Olsztyna.

Resztki złej energii z tego domu przepędzamy w mazurskim Edenie, Galindii nad brzegiem jeziora Bełdany. Jest to ciekawy park krajobrazowy, ze słowiańskimi twarzami wyrzeźbionymi w drewnie i mnóstwem różnych atrakcji turystycznych. Zawozi nas tam Sławek, na dzień przed odjazdem i wtedy wreszcie udaje się wyciągnąć od niego, z jakiego powodu osiedlił się na Mazurach. Zwyczajnie zakochał się w pewnej dziewczynie, a później w tych lasach, jeziorach i został. To tłumaczenie brzmi romantycznie i bardzo młodzieżowo, Sławek jest również 50+, chłopaki w tym wieku już nie poważnieją.

Zbigniew Milewicz

Pathways to the Future

Dear colleagues,
 we are pleased to invite you to a conference on education for sustainable development "Pathways to the Future". The conference will take place on 22-24 April 2015 in Tallinn, Estonia. The keynote speakers of the conference are John Fien, Arjen Wals, Natalia Eernstman, Leon Robinson, Kaja Peterson, Rea Raus, Gerben de Vries, André de Hamer, Daniella Tilbury, and David W. Orr.

The conference will host four thematic sessions:

• The perspective from the box – Creativity in and for ESD 
• What’s love got to do with it? – Values in education and ethics of ESD 
• A book, a pen, and a teacher. – Sustainable schools 
• Follow the road or leave a trail? – Sustainable communities 

There is an open call for both oral and poster presentations to each session. The registration to the conference opens soon. The working language of the conference is English. There is no participation fee. Please feel free to spread the message. We apologize for possible cross-postings! On behalf of the organizing committee
Marek Sammul 
University of Tartu European College

Nasza stara mazurska chata

Nie wiemy ile ma lat ten dom, znalezione na strychu strzępy gazety są z maja 1909. Niewiele śladów historii siedliska znaleźliśmy. Porządkowanie terenu wokół domostwa to proces ustawiczny, bo jeszcze po kilku latach wyłażą z ziemi złom, szkło i niezliczone ilości kamieni. Drugiego roku, zataczając coraz szersze kręgi odchwaszczania obejścia, pod ponad stuletnią lipą, wykopałam zardzewiałe resztki broni, wśród licznych cegieł i śmieci, natomiast następnego roku, przy przygotowaniach ziemi pod zasiew trawy, mąż znalazł małą blaszaną tabliczkę z nazwiskiem pierwszego właściciela - Mollenhauera i nazwą miejsowości (Talhausen, obecne Szczerzbowo). Cieszył się, jak dziecko.

(resztki broni, wykopane pod stara lipą)

Jest jeszcze druga tabliczka z nazwiskiem, miejscowością i najprawdopodobniej numerem statystycznym z mleczarni; ta widniała na kance na mleko, która poniewierała się w stodole od początku nabycia przez nas gospodarstwa. Kanka była mocno zżarta przez rdzę, dziurawa, nie nadawała się nawet na donicę do roślin ozdobnych. Mąż szykował kolejną partię do wywiezienia na złom, przypomniał sobie o owej kance, już miał ją wrzucić na pryzmę ... coś go powstrzymało, przetarł rękawicą ... a to co? Tabliczka. Wyciął ją z górą kanki, dostała drewnianą oprawę, wisi na ścianie niczym portret protoplasty rodu.

Tyle z historycznych drobnych pamiątek po budowniczym tego domu.

Ale został po nim dom, olbrzymia stodoła i małe zabudowanie gospodarcze, które było wyremontowane w pierwszej kolejności i zaadoptowane na całoroczny domek, który ja nazywam domkiem ogrodnika, mąż zaś pałacem zimowym trzykondygnacyjnym (sic!), bo ma piwnicę, parter i antresolę sypialnianą. Domek ma niespełna 30 m2 w parterze, co w zestawieniu z mianem pałacu brzmi dość groteskowo. Ten jednak posiada odrębną historię.

Przyjechaliśmy na Mazury obejrzeć siedlisko w śnieżny lutowy dzień 2011 roku. Z ciekawości, bo nigdy wcześniej przez myśl nam nie przeszło by wiązać się z jednym miejscem. Lubimy podróżować po świecie, mamy wygodny dom w Warszawie, pokoleniowy, "z duszą". Już przy wjeździe na siedlisko oczarowały nas stare, rosochate wierzby.

Dom straszył pozabijanymi w oknach dechami, potłuczonymi szybami, wewnątrz ażurowe podłogi z dziurami po gryzoniach, kuchennej podłogi brak, wyrwy pod podłączenie wody (tzw. miejskiej, ha !) i olbrzymie kamienie. Ściana w pomieszczeniu przy kuchni spękana na przestrzał, można było podziwiać przez szpary stary sad. Pokoje puste, ale w jednym stało krzesło, jakby zachęcało do przysiądnięcia. Spojrzeliśmy z mężem sobie w oczy i jednocześnie stwierdziliśmy: - To musi być nasze.

To już jest nasze. Nie był to najlepszy czas na inwestycje, a jednak klamka zapadła.
Stara chata jest jeszcze stale w remoncie. Niemniej w sezonie letnim jest dostępna dla naszych gości. Remont toczy się etapami. Cieszy nas, że nasze dzieci, wnuki, przyjaciele lubią tu przebywać. Magia miejsca działa na wszystkich. Stare przeplata się z nowym, historia z fantazją, czas raz się cofa, raz zatrzymuje, następnym razem zaś potrafi wybiec daleko w przód.

Klimat miejsca tworzą ludzie. I choć wiemy, że nigdzie nie przepadają za tzw. "warszawką", my zostaliśmy tu, na Mazurach, przyjęci bardzo serdecznie. Żyjemy wśród społeczeństwa dwóch wsi (na kolonii), ludzi, którzy niosą nam pomoc, gdy jej potrzebujemy, dobrą radę, jako "młodym" rolnikom, są zwyczajnie zainteresowani co u nas słychać. Wokół nas żyją bardzo zdolni ludzie, którzy nas inspirują i motywują do działania. Najbliższe sąsiedzi są bardzo kreatywni, to artystyczne dusze, które pomagają nam przywrócić dawną świetność siedliska. To oni remontują naszą chatę, projektują, nadają design poszczególnym przedmiotom, meblom, pomieszczeniom. Przy naszym czynnym uczestnictwie. Ze starych, wyrzucanych przez znajomych ze stolicy, niepotrzebnych mebli i sprzętów, powstają dostosowane do potrzeb i klimatu domu, przedmioty z duszą. Eksperymentujemy z farbami, woskami, toczymy na tokarce z demobilu świeczniki, dekory do mebli, niektóre sąsiadka autentycznie rzeźbi, przerabiamy, dorabiamy ... pomysłom nie ma końca. Monotonia pokoju białego złamana została dodatkami żeliwa, z czego autentycznie żeliwny jest tylko stary, dziurawy garnek. Na żeliwo przemalowałam nowe kinkiety, "dziadkowy" mosiężny świecznik, mosiężną lampę nad stół, drewniany karnisz, ceramiczny, niezbyt urokliwy wazon, nawet puszki po wnuczka mleku dla niemowląt. Ciekawostką jest podłoga, na której położyliśmy płyty OSB. Z "zadziornej" płyty wyszła posadzka wręcz pałacowa, gładka, jedwabna w dotyku. Kosztowała wiele pracy, wielokrotnie szpachlowana, szlifowana, polerowana, ale efekt jest zaskakujący.

(Powoli, z mozołem powstaje kuchnia z jadalnią, ale cieszy nas każdy krok do przodu.)

(Łazienka ze starą, żeliwną wanną i baterią ze złomu, ze ścianami z oryginalnej,  suszonej cegły, 

to wdzięczne połączenie starego z nowoczesnością. )

Urzekła nas elewacja domu. Generalnie ze starej cegły. Stare zmurszałe tynki zostały zbite, pozostawiliśmy ich fragmenty, w miarę mocno trzymające się ceglanych ścian, w postaci łat większych i mniejszych. Jako świadectwo historii domu. Mają niebywałą fakturę, dodatkowe jej efekty to zasługa wieloletniego działania czynników atmosferycznych.

Wiele pracy jeszcze przed nami, ale i wiele radości z tworzenia tego zaczarowanego miejsca. Stara chata pięknieje, ale bez zbędnych ozdobników, zwyczajna, przyjazna chata, wygodna, miejsce klimatycznych spotkań przy domowym cieście, miętowo-melisowej herbacie, nalewce z okolicznych darów natury -bzik kwiatowy, bzik owocowy (z kwiatów i owoców czarnego bzu), nalewka lipna, miętowa, melisowa, z owoców głogu, mirabelek, z owoców dzikiej róży ... ha, ha, eksperymentuję i grozi mi ponoć specjalizacja ... albo nałóg.

Jolanta Darska

Dziewczyny znad Sapiny zapraszają na wieczór wileński

Wybory za nami. Dla jednych zwycięstwo i gratulacje, dla drugich porażka. W tym wszystkim najistotniejsze, by wygrać uczciwie. To jakim jesteś człowiekiem i jak postępujesz procentuje w przyszłości. Dobro wraca do nas, zło też. A my zapraszamy Was na kolejne spotkanie do Stręgielka w gościnne progi Zeni i Marka Drożdż na WIECZÓR WILEŃSKI. Tym razem przyjedzie do nas Pani Kasia Enerlich i jej wspaniałe książki z prowincji. Będą też inne niespodzianki i grono wspaniałych zaproszonych osób
STOWARZYSZENIE KOBIET MAZURSKICH "DZIEWCZYNY ZNAD SAPINY"

"Cudze chwalicie..." czyli kafle warmińskie utrzymane w stylu holenderskim

Zapraszam do galerii w zabytkowej remizce w sercu Purdy na wystawę cyklu prac pt:"Cudze chwalicie..."- utrzymanych w stylu holenderskim przedstawiających architekturę, faunę i florę naszego pięknego regionu Warmii i Mazur.

Eleonora Toś.

Jak zarządzać zadrzewieniami przydrożnymi? (konferencja)

Zapraszamy na konferencje regionalne „Jak zarządzać zadrzewieniami przydrożnymi?" Konferencja skierowana jest do przedstawicieli urzędów gmin, zarządców dróg, instytucji odpowiedzialnych za ochronę przyrody oraz organizacji działających na rzecz przyrody i rozwoju lokalnego. W najbliższym czasie planujemy trzy takie konferencje. Udział w konferencji jest bezpłatny.

Szczegółowy program oraz formularz zgłoszenia po kliknięciu w tytuł wybranej konferencji:

• Konferencja „Jak zarządzać zadrzewieniami przydrożnymi?" w Poznaniu 
• Konferencja „Jak zarządzać zadrzewieniami przydrożnymi?" w Kielcach 
• Konferencja „Jak zarządzać zadrzewieniami przydrożnymi?" w Lublinie
• 
  

Przed nami kolejne szkolenia "Drzewa w otwartym krajobrazie - instrukcja obsługi" tym razem zapraszamy na szkolenia w województwie podlaskim, dolnośląskim oraz warmińsko-mazurskim. Wszystkie szkolenia są bezpłatne. Wszyscy uczestnicy w ramach materiałów szkoleniowych otrzymają naszą najnowszą publikację "Drzewa w krajobrazie. Podręcznik praktyka".

Przeczytaj program szkolenia i wyślij zgłoszenie: SZKOLENIE W GMINIE RESZEL / 27-28.11 // woj. warmińsko-mazurskie.

Więcej o naszych działaniach na stronie www.aleje.org.pl.

Konferencja Piekarska w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – relacja

Ostatnio moim zainteresowaniem cieszy się żywność tradycyjna i regionalna. Ludzkość przez cały czas swojego istnienia będzie zaspokajać przede wszystkim swoje podstawowe potrzeby fizjologiczne (spożywanie jedzenia oraz inne czynności związane z prawidłowym funkcjonowaniem organizmu), żeby te wyższego rzędu były również zaspokajane. Ludzie coraz częściej poszukują żywności zdrowej, charakteryzującej się dobrym smakiem, zapachem, ładnym wyglądem i brakiem jakichkolwiek konserwantów. Po prostu, każdy chce dbać o swoje zdrowie i dobrze się odżywiać.

Piątego listopada 2014 miałam sposobność uczestnictwa w VIII ogólnopolskiej konferencji piekarsko-cukierniczej nt.: „Cenimy zdrowie- stawiamy na żyto w cukiernictwie i piekarnictwie”. Konferencja ta odbywała się w gmachu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Warszawie. Podczas Konferencji można było dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy na temat sytuacji uprawy żyta w Polsce, tendencji w uprawie tytułowego gatunku. Jakie wyzwania stawia przyszłość przed branżą rolniczą i piekarską w wykorzystaniu oraz uprawie żyta w ogólnej gospodarce kraju. Specjaliści z szeroko pojętej branży naukowo-popularyzatorskiej tj.: IHAR czy Forum Piekarstwa i Cukiernictwa prezentowali najnowsze informacje dotyczące właściwości fizykochemicznych ziarna żyta oraz w jaki sposób produkować chleb, żeby cieszył się on dużą popularnością, zaś branża piekarska była postrzegana pozytywnie w opinii społeczeństwa. Podczas sesji plenarnej można było się zaznajomić z nowoczesnymi trendami i projektowaniem całego procesu produkcyjnego, tak aby wśród konsumentów produkt cieszył się dużą popularnością. Co mnie mile zaskoczyło, to aktywne działanie samych piekarzy oraz fundacji działającej w kraju - Fundacja na Rzecz Promocji Piekarstwa i Cukiernictwa, celem promowania nawyków zdrowego żywienia w grupie osób najmłodszych. Zaprezentowany został krótki film na temat „Diety kanapkowej- smacznej i zdrowej”. Są to spotkania z dziećmi w szkołach, podczas których najmłodsi uczą się zasad właściwego odżywiania, sposobu komponowania smakowitych kanapek. Akcja ta cieszy się uznaniem wśród samych rodziców, którzy chętnie zaznajamiają się ze sposobami dobrego i przede wszystkim prostego sposobu odżywiania.

Podczas trwania konferencji można było skosztować wyrobów piekarskich i cukierniczych, wyprodukowanych przez lokalne zakłady i firmy. Spektrum dostępności wyrobów z mąki żytniej było bardzo szerokie. Począwszy od wielu wariantów chlebów żytnich, mieszanych, z dodatkami naturalnymi tj.: ziarna czy owoce, poprzez bułki również wypieczone z mąki żytniej. Skończywszy na produktach ciastkarskich. Wszystko w zasięgu ręki, do degustacji. Przy tym promocja samych producentów i ich produktów. Bardzo miła atmosfera, która udzielała się wszystkim uczestnikom. Dochodziło nawet do takich wesołych momentów, kiedy to uczestnicy konferencji woleli zostać przy części poczęstunkowo-promocyjnej, celem wymiany poglądów na temat spożywanych wyrobów niż uczestniczyć w wykładach.

Na koniec trwania obrad zaplanowane było wręczenie nagród dla uczestników, którzy zgłosili swoje produkty w kategoriach obejmujących produkty piekarskie i ciastkarskie oraz dotyczące ogólnego wyglądu stoiska. Tematyka związana z żywnością tradycyjną i regionalną coraz częściej zostaje prezentowana na forum ogólnokrajowym, co zasługuje na duże uznanie oraz poparcie działań ze strony władz. Żywność taka musi być promowana i ogólnodostępna dla społeczeństwa, w celu prozdrowotnym i dietetycznym. Chleb w naszym jadłospisie to podstawa, która nie musi być nudna.

Natalia Machałek

Ferdynand Gregorovius - książka w trzech językach

Ferdynand Gregorovius (1821-1891) urodził się w Nidzicy. Z pochodzenia był Niemcem o korzeniach mazurskich i mazowieckich. Studia ukończył na Uniwersytecie w Królewcu, słynnej Albertynie. Interesowała go szeroko pojęta humanistyka: był historykiem i poetą, pisarzem i obrońcą ideałów wolności narodów, erudytą i Europejczykiem. Napisał m.in. 8-tomową Historię Rzymu w średniowieczu, był autorem monografii Aten, wiele książek poświęcił historii, sztuce, jego wieloletni pobyt w Italii zaowocował obszernymi ”Wędrówkami po Włoszech”.

Lektura ponad 90 artykułów napisanych przez Gregorioviusa w okresie Wiosny Ludów i drukowanych w Neue Königsberger Zeitung może zaświadczyć o jego wielkości. W tym gorącym dla Europy czasie napisał 16 pieśni-wierszy w hołdzie Polakom i Węgrom, uczestnikom powstania 1848. Zostały one wydane po niemiecku w 1849 roku i dotychczas nie były wznawiane.

Zainspirowani przez profesora Janusza Jasińskiego postanowiliśmy wydać te utwory w oryginale i tłumaczeniu na język polski i węgierski z komentarzem historycznym profesora. Wiersze zostały przetłumaczone na język polski przez dra Grzegorza Supady z UWM w Olsztynie i pisarza Erwina Kruka. Jest nadzieja, iż z pomocą strony węgierskiej uda się także dokonać tłumaczenia na język węgierski. Naszym zamiarem jest wydanie tej trójjęzycznej pozycji non profit. Jestem członkiem Stowarzyszenia Miłośników Rusi nad Łyną, w maju organizowaliśmy w Bartągu uroczystość odsłonięcia i poświęcenia kopii tablicy Kalnassy. Mam nadzieję, że Państwo są zainteresowani Gregorioviusem.

Zapraszam do udziału w projekcie, serdecznie pozdrawiam z Rusi 
Andrzej Małyszko 
Stowarzyszenie Miłośników Rusi nad Łyną Ruś, październik 2014 roku

Jesteśmy na Zamku Książ

(Fot. Z. Wojciechowska)

Dzięki współpracy z naszymi interesariuszami i partnerami Centrum Badań nad Dziedzictwem Kulturowym i Przyrodniczym jesteśmy na Zamku Książ. Współpraca buduje i przynosi obustronne korzyści.

S.Cz.

Cukrzyca, ogrody zdrowia i ... gadające dachówki

Wszystko, co kojarzy się z zielenią, naturą i ekologią jest OK! Natura czyli ogród daje dobrą energię - szukamy miejsca z dobrą energią, ponieważ skuteczne leczenie to przekazywaniem dobrej energii. A jeżeli zwracamy uwagę na aspekt psychologiczny w leczeniu, to tym bardziej potrzebna jest dobra energia. Proszę Państwa, wyobraźcie sobie, że nie jesteście w ogrodzie, tylko na ruchliwej ulicy. Czy wyobrażacie sobie, że na tej ruchliwej ulicy można leczyć ? Czy można pozytywnie oddziaływać ? Odpowiedź jest oczywista nie można! Ogród daje to, co jest niezbędne - właściwe tło tych wszystkich procesów. Znajdujemy się w lepszym świecie - ogrody to jest właśnie nasz lepszy świat...i nie chodzi tu tylko o układanie kwiatów czy robienie bukietów, tylko o przyjazne otoczenie. Oczywiście w mikro skali - ponieważ nie jesteśmy w stanie przebudować całego świata. Natomiast możemy ów świat w mikroskali stworzyć i znaleźć w nim swoje miejsce, które będzie sprzyjać wszelkim procesom terapeutycznym. Dlatego łączymy trzy pozornie nie mające ze sobą wiele wspólnego rzeczy Ogrody + Psychologię + Cukrzycę. Jak się Państwo przekonacie świetnie pasują.

Cukrzyca jest pandemią! W tej chwili co 12. Polak choruje na cukrzycę, a za chwilę co 10. będzie pacjentem diabetologa. Kluczem do właściwej terapii jest psychologia, żeby takie oddziaływania były skuteczne, potrzebne jest właściwe otoczenie i atmosfera. To właśnie świat ogrodów, to hortiterapia. A zatem zupełnie nowy pomysł leczymy ogrodami i w ogrodach.

Zapraszamy 5. listopada do Zamku Książ na Dolnym Śląsku a 7. i 8. listopada do Mrągowa, do Ogrodu Zdrowia - miejsca pełnego dobrej energii. Zapraszam na wydarzenie pod patronatem Senatora RP prof. Ryszarda Góreckiego.

Otrzymaliśmy od Pana Profesora Raport o stanie cukrzycy w Polsce. Wiemy, że dzięki wsparciu dydaktycznemu łatwiej jest wytłumaczyć specyfikę działań. Przekazanie przez p. Senatora "Raportu o stanie cukrzycy w Polsce" pozwoli pełniej ukazać idę walki z cukrzycą. Raport ten udostępnimy wszystkim uczestników seminarium. Zagadnienie stosowania hortiterapii jako novum w diabetologii możemy uczynić publicznym. To wsparcie jest dla nas niezmiernie cenne.

Pan Senator Ryszard Górecki - jest wiceprezesem Polskiej Akademii Nauk. Należy do Polskiego Towarzystwa Biologii Eksperymentalnej Roślin, Polskiego Towarzystwa Botanicznego, Olsztyńskiego Forum Naukowego i International Society for Seed Science. W Senacie VI kadencji był członkiem Komisji Nauki i Edukacji oraz Komisji Spraw Zagranicznych. W VII kadencji pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, był członkiem Komisji Zdrowia. W VIII kadencji Senatu RP dodatkowo angażuje się w działania i pracę w Parlamentarnym Zespole " Przyjaźni Środowisku".

 Zofia Wojciechowska

Anna Robak

(Wykład dla słuchaczy Uniwersytetu Dzieci)

Jestem z wykształcenia biologiem. W 1978 r. ukończyłam Wyższą Szkołę Pedagogiczną i podjęłam pracę na stanowisku nauczyciela akademickiego, którą kontynuuję w UWM. Jubileusz 35.lecia pracy obchodziłam jako Belfer Roku 2013/2014 Wydziału Biologii i Biotechnologii. Od roku 2006 pełnię funkcję kierownika Katedry Anatomii Porównawczej na macierzystym Wydziale. Wykładam przedmioty obligatoryjne (Anatomia funkcjonalna człowieka i Histologia zwierząt) oraz liczne fakultatywne (m.in. Mózg człowieka, Mózg a zachowanie, Neurobiologiczne podstawy rozwoju człowieka, Neurobiologia snu, Patologia wybranych narządów, Mikroskopia fluorescencyjna, Nowe odkrycia w dziedzinie neurobiologii, Edukacja prozdrowotna) dla studentów różnych kierunków i stopni kształcenia, m.in. na kierunku biologia, biologia medyczna, mikrobiologia, biotechnologia (również inżynierska) oraz dla słuchaczy studiów doktoranckich i studiów podyplomowych.

Dla studentów kierunku Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze opracowałam przedmiot pt. Ciało człowieka (zagadnienia wychodzące poza klasyczną anatomię opisową). Prowadzę również seminaria dyplomowe, wykłady i zajęcia popularno-naukowe na Uniwersytecie Dzieci, Uniwersytecie III wieku i w ramach Olsztyńskich Dni Nauki i Sztuki oraz Nocy Biologów. Prowadziłam również zajęcia w projekcie Biura Promocji UWM – uczeń szczególnie uzdolniony kierunkowo. W kręgu moich zainteresowań naukowych, począwszy od pracy magisterskiej, jest neuroanatomia , szczególnie ośrodkowy układ nerwowy – mózgowie ssaków. Stopień naukowy doktora uzyskałam w obszarze nauk przyrodniczych, a stopień doktora habilitowanego z dziedziny nauk biologicznych. Odbyłam dwa staże naukowe, krajowy i zagraniczny (Kanada). Interesuję się neuropsychologią, lubię kwiaty i ogród; mam trójkę dzieci oraz psa.

Do swoich osiągnięć zawodowych mogę zaliczyć: opublikowanie łącznie 145 prac naukowych, w tym 56 oryginalnych prac badawczych i 2 monografie; promotorstwo dwóch prac doktorskich, 21 prac magisterskich i 11 licencjackich (do 2013r.); zorganizowanie pracowni immunofluorescencji i wdrożenie technik immunohistochemicznych do metodyki badań naukowych katedry oraz współorganizację kongresów naukowych, w tym jeden (Człowiek i Człowieczeństwo, 2008) we współpracy z Wydziałem Nauk Humanistycznych. Za osiągnięcia naukowe, dydaktyczno-wychowawcze i społeczno-organizacyjne otrzymałam nagrody: Nagroda Sekretarza Naukowego PAN (1977), Nagroda Ministra Edukacji Narodowej za pracę magisterską (1978); Nagrody Rektora: za działalność dydaktyczną lub dydaktyczno-wychowawczą (1981, 1982, 2014 „Belfer 2013/2014” na WBiB); za działalność naukową (1986, 1996, 2006); nagroda Rektora stopnia drugiego za działalność organizacyjną (1994, 2001, 2008, 2011); Złoty Krzyż Zasługi (2011).

Anna Robak

Stanowisko archeologiczne na wyspie, w pobliżu Kortowa

Dawniej była tu wyspa. Bo było jezioro, zwane Płodciduga Duża. Mieszkali ludzie, ponad 2 tysiące lat temu. Czynione są starania, aby powstała tu stała baza terenowa (badawcza) i ścieżka edukacyjna. A wszystko to między Kortowem a Brzezinami. Znakomicie można łączyć przyrodę z historią i archeologią. Wybierzemy się tu w czasie Nocy Biologów 9. stycznia 2015. Będzie to nocna wyprawa przyrodniczo-historyczna.

Stanisław Czachorowski

Mazurska Kosaczewina i kiszenie kapusty

Stowarzyszenie i zespół ludowy "Mazurska Kosaczewina" zaprasza 25 października 2014 r. na widowisko obrzędowe w gwarze mazurskiej pn."Kiszenie kapusty",do Czernik na  godz. Bedzie to widowisko obrzędowe w gwarze mazurskiej, obrazujące tradycyjne kiszenie kapusty, co czyniono w okresie jesiennym, koniecznie przed "Wszystkimi Świętymi", jak mówią źródła literatury o tematyce obrzędowej. Będzie okazja do "posmakowania" nie tylko gwary mazurskiej, śpiewu, tańca, ale również potraw mazurskich, m.in. plińców z pomoćką, oczywiście z kiszoną kapustą. .

źródło: Agnieszka Roszig, Widowisko obrzędowe KISZENIE KAPUSTY w gwarze mazurskiej!

Wystawa wędruje po regionie

(Na Międzynarodowych Targach Rolnych AgroPower w Ostródzie)

Wystawa fotograficzno-internetowa o krajobrazach i dziedzictwie Warmii i Mazur wędruje po regionie. Cieszy się sporym zainteresowaniem i pokazywana jest nawet w niekonwencjonalnej formie, jako pomoce dydaktyczne do różnych prezentacji i wykładów.

Uczymy się współpracować z naszymu partnerami. Zbieramy doświadczenia i przygotujemy kolejne, zmodyfikowane i ulepszone wersje tych fotograficzno-blogowych opowieści o przyrodzie i kulturze.

International Joint Conference - History, culture and nature of the Baltic Sea Region

International Joint Conference - History, culture and nature of the Baltic Sea Region

23-24 October 2014, Olsztyn, Poland

University of Warmia and Mazury in Olsztyn,

Old Boiler House, Prawocheńskiego Street 9, Olsztyn-Kortowo, Poland
(http://www.bsrun.org/activities/international-joint-conference)

Programme:

23.10.2014 (Thursday)

12.00-15.00 - registration

15.00-15.15 - opening of the Conference

Prof. Dr. Jerzy Jaroszewski – Vice-Rector for Research, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland

Dr. Kari Hyppönen – President, Baltic Sea Region University Network

15.15-15.45 - plenary lecture 1: Prof. Sven Ekdahl, Berlin, Germany -  The Baltic Sea countries: A study of their rich history

15.45-16.15 - plenary lecture 2: - Dr. Andris Spruds, Prof. RSU, Latvian Institute of International Affairs, Latvia - culture of Baltic States

16.15-16.30 - coffee break

16.30-17.00 - plenary lecture 3: Prof. Lauri Arvola, University of Helsinki, Finland - Factors affecting nutrient loading from Finnish river basins to the Baltic Sea

17.00-17.30 - plenary lecture 4: Prof. Dr. Janusz Małłek, dr h.c., Nicolaus Copernicus University, Poland - Migration and cultural transfer between Poland and Sweden in the Sixteenth and Seventeenth Centuries

17.30-18.00 - discussion on the future of the Baltic Sea Regions and prospects of research

cooperation

            18.15 - welcome party with concert and art exhibition

Programme

Joseph Bodin de Boismortier: Trio Sonata a-moll op.37 nr 5 for flute, basson and basso continuo, I. Vivace, II. Largo, III. Allegro

Ludwig Spohr: Adagio F-dur, Op.115 for flute and piano

Antonín Dvořák: Humoreska for flute and piano

Faure Gabriel, arr. Bill Thorp: Berceuse from The Dolly Suite Trio for flute, basson and piano

Edward Grieg, arr. Bill Thorp: Norwegian Dance No. 2 Trio for flute, basson and piano

Rodgers Richard, arr. Bill Thorp: Oklahoma Trio for flute, basson and piano

Performers: Pro Musica Antiqua

Leszek Szarzyński – flute, Institute of music, Faculty of Fine Arts

Roman Kuźniak – basson, Institute of music, Faculty of Fine Arts

Lucyna Żołnierek-Frenszkowska – piano

24.10.2014 (Friday)

 9.00-11.00 - parallel sessions

 Session I – history and nature

    9.00-9.15 - Dr. Anna Kołodziejczyk -  Protection of the aquatic resources of the royal lands  in the grand duchy of Lithuania in times of the last Jagiellonians

    9.15-9.30 - Prof. Valdas Žulkus - Europeanisation of the East Baltic rim. The interactions on the Baltic Sea in the Viking Age – High Middle Ages

    9.30-9.45 - Małgorzata Kutaj, MSc. -  The role of the village theatre Węgajty in propagation the multicultural heritage by new media in the society

    9.45-9.55 - discussion

  9.55-10.10 - Dr. eng. Jerzy Miałdun - Understanding historical landscapes nod the Vistula Lagoon through aerial photography

10.10-10.25 - Prof. Marek Kruk - International scientific cooperation in prognosis of environmental effects caused by engineering activity in Vistula Lagoon (South Baltic)

10.25-10.40 - Prof. Agnieszka Jaszczak - Landscape values of Cathedral Hill in Frombork

10.40-10.50 - discussion

Session II – Panel on Kaliningrad issues

    9.00-9.10 - Prof. Krzysztof Gładkowski, East Prussia - The Holocaust and Memory

    9.10-9.20 - Prof. Ingmar Oldberg, Kaliningrad region - a trouble spot on the Baltic

    9.20-9.30 - Prof. Arkadiusz Żukowski, A Case of Regional Identity of Inhabitants of the Polish-Russian Borderland

          9.30-9.40 - Dr. Krzysztof Żęgota, Historical identity and awareness in Kaliningrad region and Warmia and Mazury. Selected issues

    9.40-9.55 - discussion

  9.55-10.05 - Prof. Selim Chazbijewicz, Tatars as a ethnic minority in the Kaliningrad Region

10.05-10.15 - Prof. Marcin Chełminiak, Co-operation and Security in the Baltic Sea Region in the Post Cold War era - Polish Perspective

10.15-10.25 - Dr. Wojciech Kotowicz, The foreign policy of Poland and the Kaliningrad region - national security and cross-border determinants

10.25-10.35 -  Dr. Katarzyna Maciejewska-Mieszkowska, Image of the Polish-Russian borderland in the Olsztyn mass media

10.35-10.50 – discussion

10.50-11.20 – coffee break

11.20-12.50 - continuation of thematic sessions

Session I – history and nature

11.20-11.35 - Dr. Paweł M. Loro, First local floras in the Baltic Sea South-East Coast

11.35-11.50 - Dr. Mieczysława A. Fenyk, Dr. Krystyna Kuszewska, A protection of avenue at Warmia and Mazury

11.50-12.05 - Prof. Stanisław Czachorowski, Aquatic insects as usefully bioindicators of ecological conditions of lakes

12.05-12.20 - Dr. Bogdan Radzicki, Dr Marta Śliwa, Prof. s. Czachorowski, A cultural and natural heritage projects focused on the Limajno Mikroregion

12.20-12.35 - Marek Maruszczak, MA, Reception of “Why didn’t you invest in Eastern Poland?” campaign in foreign Internet memes

12.35-12.45 - discussion

Session II – Panel on contemporary political, economic, social  and cultural issues

11.20-11.30 - Dr. Anna Barsukova, Prof. Igor I. Zhukovskiy, International activity of the universities (European Union case): Why do universities cooperate?

11.30-11.40 - Prof. Vaiva Zuzevičiūtė, Prof. Beata Krzywosz-Rynkiewicz, Interpretations of Belonging in an Interstate Society: Some Evidences from an International Study

11.40-11.50 - Dr. Natalia Sarakhanova, A new look at distance joint student research projects as integration process

11.50-12.00 - Dr. Maciej Hartliński, Historical and contemporary challenges for local leaders in the development of civic participation in Poland

12.00-12.10 - Dr. Karolina Tybuchowska-Hartlińska, The Evolution of Local Political Participation in Poland. Contemporary Challenges in a Historical Context

12.10-12.20 - Dr. Ewa Gładkowska, Cultural landscape of the Curonian Spit – Weduta Utraty?

12.20-12.45 - discussion

12.45-13.45 - lunch

13.45-15.00 - panel discussion: further possibilities of regional cooperation, prospects of regional development and joint research projects

15.00-15.10 - closing of the conference 

Relacja z wizyty studyjnej we Francji

W ramach wieloletniej już współpracy, we wrześniu 2014 r. delegacja z województwa warmińsko-mazurskiego odwiedziła Region Centrum (Departament Indre), w ramach wymiany i współpracy ze Stowarzyszeniem Francja-Polska

Głównym tematem wizyty były problemy ochrony przyrody i różnorodności biologicznej oraz dziedzictwa kulturowego, w kontekście wzajemnych uwarunkowań kultury i przyrody. Wizyta polskiej delegacji miała miejsce w dniach 7-14 września 2014 r. W skład delegacji wchodzili przedstawiciele Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego z Wydziału Biologii i Biotechnologii, Wydziału Humanistycznego i Wydziału Sztuki, Państwowego Przedsiębiorstwa Leśnego Lasy Państwowe oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Delegacja przybyła w niedzielę na lotnisko de Gaulle w Paryżu, a następnie udała się samochodami do Châteauroux, gdzie została zakwaterowana w prywatnych domach. Bliższy kontakt z gospodarzami pozwolił lepiej i pełniej poznać kulturę regionu i codzienne życie Francuzów.

Program wizyty obejmował spotkania z przedstawicielami nauki, administracji samorządowej, organizacji pozarządowych i małych przedsiębiorstw. Polska delegacja miała możliwość zapoznać się z wybranymi ośrodkami, zajmującymi się ochroną przyrody (Regionalny Park Przyrody w Brenne, Park Faunistyczny w Haute Touche, Park Przyrodniczy Cheneviere w Deols, rezerwat regionalny Etangs Foucaud), ochroną różnorodności biologicznej (Towarzystwo Pomologiczne z Berry, sad-bank genów w Neuvy Saint-Sepulchre), obiektami ochrony dziedzictwa kulturowego (m.in. opactwo Meobecq, dom-muzeum George Sand i pamiątki po Fryderyku Chopinie).

Wartościowym uzupełnieniem prezentacji regionalnego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego było spotkanie z rolnikiem, zajmującym się uprawą organiczną/biodynamiczną (wykluczającą użycie nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin, a bezpieczeństwo upraw przed szkodnikami ma zapewnić bioróżnorodność) i przetwórstwem żywności oraz odwiedziny w karczmach, powstałych przy farmach.

Tematyka spotkań obejmowała szeroki przekrój problemów, nawiązujących do różnorodnych aspektów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, produktów lokalnych, ochrony dziedzictwa materialnego i niematerialnego oraz różnorodnych aktorów życia lokalnego, z dużym udziałem różnych stowarzyszeń. Niezwykle wartościowe było spotkanie przy “okrągłym stole” w Centrum Studiów Uniwersyteckich w Châteauroux (Uniwersytet w Orleanie) z udziałem przedstawicieli samorządów, stowarzyszeń, przedstawicieli nauki a także przedstawiciela ambasady polskiej we Francji. Omówione zostały doświadczenia ze współpracy międzynarodowej na poziomie samorządów, instytucji naukowych i organizacji pozarządowych. Obie strony zgodnie uznały, że porozumienie i współpraca między ośrodkami akademickimi może być osią dalszej współpracy obu regionów (Departament Indre, województwo warmińsko-mazurskie). Poczynione zostały wstępne ustalenia dotyczące wymiany studentów w ramach programu Erasmus plus oraz zaplanowana została międzynarodowa konferencja naukowa (z udziałem samorządów i NGO) w maju 2015 r. w Olsztynie.

Niezwykle inspirujące było spotkanie z przedstawicielami Parku Przyrodniczego w Brenne. Delegacja polska zapoznała się z ciekawymi programami ochrony małej architektury oraz różnorodnymi programami ochrony bioróżnorodności. Rezerwat regionalnym Etangs Foucaud (Stawy Foucaud) to przykład szerokiego spojrzenia na historię i przyrodę. Osią ochrony są stawy rybne, powstałe przed wiekami. Można nazwać je antropogenicznym pojezierzem. Zarysowała się możliwość polsko-francuskiej współpracy w poznaniu kulturowego oddziaływania na tereny podmokłe, zarówno we Francji jak i w Polsce. Parc de la Haute Touche to placówka naukowo-dydaktyczna, łącząca zadania upowszechniania wiedzy (oglądanie rzadkich i egzotycznych zwierząt w formule safari) z czynną ochroną bioróżnorodności i badaniami naukowymi. Placówka ta specjalizuje się w badaniach jeleniowatych z całego świata. W zakresie ochrony bioróżnorodnosci Park prowadzi bank genetyczny w postaci zamrożonych komórek jajowych i plemników zagrożonych zwierząt (kriokonserwacja), z możliwością odbudowywania zagrożonej różnorodności genetycznej wybranych gatunków. Badania w tym zakresie wzbudziły duże zainteresowania strony polskiej i wstępnie podjęto rozmowy wzajemnych wizyt z wykładami oraz grup studentów.

Duże zainteresowanie, zwłaszcza leśników, wzbudziła prezentacja historii departamentu Indre przez pana Pouget, dyrektora Archiwum Departamentu Indre oraz możliwość obejrzenia dawnych map i archiwum gospodarki leśnej. Inspirująca była także wizyta w parku przyrodniczym (Parc des Chènevières ) w Déols (w pobliżu Châteauroux) oraz spotkanie z z p. Dezecot ze Stowarzyszenia Przyrodniczego w Indre (l’Association Indre-Nature). Delegacja polska miała okazję poznać ciekawe przykłady aktywnej ochrony przyrody oraz edukacji ekologicznej w terenie. Poznanie praktycznych działań w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego umożliwiło spotkanie z rolnikiem (pan Le Lan) zajmującym się przetwórstwem. Wizyta na farmie i zapoznanie się z alternatywnymi formami prowadzenia gospodarstwa rolnego, prezentacja produktów gospodarstwa biodynamicznego, prezentacja budynków: gospodarczych i mieszkalnych, wykonanych w tradycyjnej technologii, wykorzystującej słomę i glinę (dom energooszczędny) przybliżyła konkretne rozwiązania. Znakomitym uzupełnieniem były wizyty w oberżach, powstałych przy farmach i oferujących produkty żywnościowe, wytwarzane na tych farmach. W wielu miejscach widoczna była udana współpraca drobnych wytwórców, wzajemnie reklamujących swoje produkty.

Wizyta w sadzie w Neuvy Saint-Sépulchre, prezentowanym przez René Marandon -prezydenta Stowarzyszenia Pomologicznego w Berry oraz winnicy, przybliżyła polskiej delegacji metody ochrony bioróżnorodności (stare odmiany roślin uprawnych) w powiązaniu z animacją aktywności społeczności lokalnej (dzień jabłka, winobranie, konkursy). Przedstawiciele Lasów Państwowych usatysfakcjonowani zostali spotkaniem z francuskim nadleśniczym, zarządzającym 5000 ha, w którym 99% drzew stanowią dęby. Spotkanie było okazją do poznania problematyki gospodarki w tego typu drzewostanach, a także omówienie zagadnień globalnego ocieplenia w przywołanym kontekście. 

Wizyta w Chateau Guillaume uświadomiła zwiedzającym szacunek jakim we Francji darzy się krajobraz wiejski. W pobliżu wspomnianego chateau istnieje przykład wzorcowo przeprowadzonej renowacji zespołu budownictwa wiejskiego. Odnowione z wielką pieczołowitością budynki, charakterystyczne dla tego regionu, są przejawem docenienia tego elementu dziedzictwa kulturowego. Krajobraz wiejski, którego forma została wykształcona w ciągu historyczno-cywilizacyjnym, z jego sposobem lokacji i perspektywami widokowymi nie został w wyniku renowacji zniszczony. Dany Chiappero, architektka odpowiedzialna za projekt “Patrimoine-Paysages-Urbanisme” doskonale przedstawiła uregulowania prawne dotyczące renowacji historycznych budynków we Francji.

Program wizyty był bardzo bogaty, znakomicie łączył elementy dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, a warunki bytowe znakomite. Umożliwiło to zapoznanie się z bardzo szeroka gamą lokalnego dziedzictwa niematerialnego oraz materialnego i stanowi dobrą, inspirująca płaszczyznę do rozwijania dalszej współpracy.

• Grzegorz Drozdowski - Dyrektor Departamentu Ochrony środowiska, Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie 
• dr hab. Stanisław Czachorowski, prof. UWM, Wydział Biologii i Biotechnologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 
• dr Ewa Gładkowska, Wydział Sztuki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 
• dr Małgorzata Liszewska, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 
• dr Marta Śliwa, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 
• Szymon Nowak, Nadleśnictwo Dobrocin, Lasy Państwowe 
• Wiesław Stachowicz, Nadleśnictwo Miłomłyn, Lasy Państwowe 
• Jacek Karczewski, Nadleśnictwo Susz, Lasy Państwowe

Zobacz też: 

• Prowincjonalna Francja widziana prowincjonalnym okiem Warmiaka
• Współpraca z Francją i „Dziedzictwo Kulturowe i Przyrodnicze Warmii i Mazur”
• Francja, środowisko i bioróżnorodność