Happening w parku i
śniadanie na trawie to tylko przykład interdyscyplinarnego podejścia do dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Spontaniczny projekt ale odnoszący się do zmian, jakie zachodzą w świecie. Pokazywanie funkcjonowania ekosystemu miasta, potrzeb człowieka i planowania przestrzennego. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski proponuje coś więcej niż jednorazowe happeningi.
Już w październiku 2014 r. na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim rozpoczną się zajęcia na nowo uruchomionym kierunku licencjackim
dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze. Kierunek trochę inny niż inne. Po pierwsze jest interdyscyplinarny i międzywydziałowy (Wydział Humanistyczny oraz Wydział Biologii i Biotechnologii). Po drugie duży nacisk położony jest na konkretne umiejętności,
dużo zajęć realizowanych jest metodą projektu.
Praktyki zawodowe odbywać się będą w przedsiębiorstwa z branży turystycznej, ochrony przyrody oraz samorządach lokalnych. Już nawiązaliśmy współpracę z Danią i Francją z myślą o wymianie studentów. Na rok przyjedzie stażystka z Brazylii. Dziedzictwem kulturowym i przyrodniczym zainteresowani są na całym świecie a brakuje jeszcze uczelni kształcącym w tym obszarze. Olsztyn jest wśród liderów.
Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze to przede wszystkim myślenie o przyszłości. Kierunek jest odpowiedzią na zapotrzebowanie i wynika z głębokich przemyśleń sytuacji wokół nas (tego jak rozwija się gospodarka i rynek pracy). Wynika ze strategii rozwoju regionu jak i misji uniwersytetu. Nowy kierunek - dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze - nawiązuje do uniwersyteckiej misji kształcenia wysokiej jakości absolwentów i realizacji badań, wdrażających innowacyjność w obszarach usług i rozwoju regionalnym, w szczególności w zakresie wzbogacania kultury oraz wdrażania idei ekorozwoju. W zakresie postaw konsumenckich, stylu życia i wykorzystania odnawialnych źródeł energii nawiązuje także do koncepcji green university. A w ujęciu regionalnym nawiązuje do współczesnych trendów np.
cittaslow czy
slow food.
Warmia i Mazury to region, w którym jak w soczewce widać problemy i potrzeby Europy regionów. Skupiamy się na naszym regionie, ale umiejętności i wiedza przydatne będą poza granicami. Coś ważnego w zakresie kultury i rozwoju zrównoważonego u nas się dzieje. Powstało uniwersyteckie
Centrum Badań nad Dziedzictwem Kulturowym i Przyrodniczym, bo chcemy te zjawiska poznawać i opisywać. Na uniwersytetach dydaktyka ściśle łączy się z prowadzonymi badaniami naukowymi.
Interdyscyplinarny i międzywydziałowy kierunek kształcenia na pierwszym stopniu studiów (licencjackich) będzie elementem doskonalenia kształcenia absolwentów z zakresu kultury, mediów i promocji, regionalnych zasobów bioróżnorodnosci oraz wpisywać się będzie w przygotowanie, wdrożenie i realizację programu „Promocja Regionu Warmii i Mazur" (w zakresie dziedzictwa kulturowego oraz dziedzictwa przyrodniczego), jak również w zakresie promocji działań na rzecz ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego Warmii i Mazur.
Już w październiku br. rozpoczną się zajęcia na nowo uruchomionym kierunku licencjackim
dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze. Kierunek jest unikalny w skali Europy, łączy wiedzę humanistyczną z przyrodniczą (studia interdyscyplinarne). Są jeszcze wolne miejsca, dodatkowy nabór odbędzie się we wrześniu (mozna na UWM bezpłatnie studiować drugi kierunek, więc jest okazja dla jeszcze większej interdyscyplinarności).
Zainteresowanie jest dość duże i szerokie. Dlatego uruchomione zostały także
studia podyplomowe oraz
przygotowywane są studia magisterskie. W odpowiedzi na zainteresowanie z różnych krajów europejskich niebawem rozpoczną się prace nad przygotowaniem oferty
kształcenia w języku angielskim.
Pomysł narodził się na Wydziale Humanistycznym, wśród filozofów oraz w Towarzystwie Naukowym Pruthenia. W nawiązaniu do wcześniejszej współpracy zwrócili się do biologów z propozycją przygotowania i realizacji. Jest więc to inicjatywa dwóch wydziałów: Humanistycznego oraz Biologii i Biotechnologii , ale prowadzić będą zajęcia także pracownicy z innych wydziałów. Bo kierunek jest interdyscyplinarny i międzywydziałowy.
Idea kształcenia na tym kierunku jest odpowiedzią na zmiany jakie się dokonują w świecie i wokół nas. We współczesnym świecie zachodzą szybkie i głębokie zmiany w postawach konsumenckich i stylu życia. Zachodzą także duże zmiany w środowisku przyrodniczym. Wagę ochrony przyrody podkreśla m.in.
Dekada Bioróżnorodności 2011-2020, ogłoszona przez ONZ. Pojawiają się zupełnie nowe formy turystyki i działalności gospodarczej. Wymaga to od absolwentów (jak i uczelni wyższych kształcących tych absolwentów) zupełnie nowych form kształcenia rodzącej się klasy kreatywnej.
W globalnym świecie coraz większego znaczenia nabiera lokalność i specyfika regionalna. Zmiany te widoczne są zarówno w warstwie filozoficznej, jak i społecznej oraz gospodarczej. Także Warmia i Mazury – podobnie jak w wielu innych regionach Europy – w coraz większym stopniu realizuje rozwój regionalny w oparciu o dziedzictwo kulturowe i zasoby przyrodnicze. Przykładem jest coraz popularniejsza sieć miast
cittaslow, oraz rozwijająca się moda na żywność regionalną (czy rękodzieło).
Nasz region w skali międzynarodowej promuje się poprzez akcje typu „Mazury cud natury” czy „Warmińska rebelia kultury”. Intensywnie rozwijane są także źródła energii odnawialnej. W konsekwencji rozwój regionu realizuje się w oparciu o turystykę i dziedzictwo kulturowe oraz zasoby przyrodnicze, zapewniające zatrudnienie w sektorach gospodarki opartej na wiedzy.
Nowa sytuacja wymaga nowych kompetencji o charakterze interdyscyplinarnym.
Rodzi się rynek pracy dla tak zwanej klasy kreatywnej, umiejącej dostrzegać nowe trendy i wykorzystywać je dla pobudzania rozwoju regionalnego. Oczywiście, to nie jest kierunek dla wszystkich, bo trzeba wykazać się wszechstronnością umiejętności. Ale przecież rozwijać się będą głównie małe przedsiębiorstwa, w których trzeba będzie wykazać się nie tylko umiejętnością w wąskiej specjalności ale i praktycznym działaniem.
W przygotowanie kierunku włączone są różne podmioty pozauniwersyteckie (tak zwani interesariusze). To ich pytamy się o potrzebną wiedzę, umiejętności i kompetencje absolwentów. Absolwent będzie przygotowany do pracy w różnych instytucjach, działających w sferze komunikacji publicznej, kultury, ochrony przyrody, edukacji, biznesu, nauki i administracji zajmujących się szeroko pojętym dziedzictwem kulturowym i przyrodniczym oraz jego ochroną.
Absolwenci kierunku dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze przygotowani będą do pracy w jednostkach samorządu lokalnego, regionalnych przedsiębiorstwach zajmujących się turystyką, produkcją żywności oraz rękodzieła, placówkach kultury i samorządowych jednostkach edukacyjnych (np. zielone szkoły), instytucjach zajmujących się ochroną przyrody jak również w lokalnych i regionalnych organizacjach pozarządowych i stowarzyszeniach (trzeci sektor). Umiejętność pracy metodą projektu oraz rozumienie szerokiego europejskiego kontekstu umożliwia także pracę w instytucjach międzynarodowych i zagranicznych.
To pierwszy taki kierunek w Polsce, a drugi w Europie (pierwszy powstał w Danii), kolejne można znaleźć dopiero w Chinach. Zainteresowanie międzynarodowe zmusza nas do rozpoczęcia prac nad przygotowaniem kształcenia w języku angielskim dla obcokrajowców.
Stanisław Czachorowski
Mieszkam na Mazurach i od czasów dzieciństwa mazurska łąka kojarzy mi się przede wszystkim z miejscem dla niezliczonych owadów. Barwna kraina kwiatów i motyli. Rozkoszą letnich dni były wędrówki z dzieciakami na pagórki. Tam wokoło małego stawu kwitło życie.
Na zajęciach snuliśmy opowieść. Odkręcając wieczka od malowanych w kwietne wzory słoiczków, wyklejaliśmy koszyk piknikowy płatkami kwiatów róży, nawłoci, ostów i trawami. To był najprawdziwszy piknik dla owadów na naszej mazurskiej łące w hortiterapeutycznym Ogrodzie Zdrowia. Spotykaliśmy się z pięcioletnią Olą i jej rodzicami, samodzielnie wykonana praca stała się najpiękniejszą pamiątką z Mazur. A przecież powstała w Ogrodzie dla Natury.
Pamiętajmy, zatem - odpowiednio urządzony ogród będzie idealnym domem dla skrzydlatych przyjaciół i miejscem wytchnienia dla ludzi. Jeśli umiejętnie dobierzemy rośliny owady i motyle będą chciały w nim żyć i rozwijać się. Pozostawmy więc szczaw, liście marchwi i buraków, a nasza pietruszka i koper będzie pożywieniem. Koniczyna, komornica i lucerna, kwiaty lnu dziś mało znane szczególnie dla motyli są rajem. Chmiel i powojniki, a także zostawione pod jabłonią spadające owoce gwarantują, że będziemy mogli zobaczyć w ich pobliżu naszych kolorowych przyjaciół.
Ciepły marzec co prawda umożliwił niektórym gatunkom szybszy rozwój, ale mokra i chłodna wiosna utrudniła dorosłym osobnikom przemieszczanie się i rozmnażanie. Wiecznie głodne gąsienice miały problem z pożywieniem. Gąsienica, która z wyglądu jest nieatrakcyjna - ale tym właśnie odstrasza ptaki, dla których jest smacznym kąskiem w końcu przeobraża się w motyla. To jeden z największych naszych cudów natury.
Owady i motyle. Fruwają z kwiatka na kwiatek. Niestety obecnie mogą stać się rzadkością... przyczyniają się do tego zmiany w rolnictwie, leśnictwie i budownictwie. Chemizacja życia dotyka także łąkę. Usługa ekosystemu, to coś co do nas wzbogaca, więc ograniczmy zachłanność byśmy mogli tam wrócić.
