Grzegorz Białuński

Prof. Grzegorz Białuński

Pracowncy realizujący zajęcia na kierunku Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze. Prof. Białuński poprowadzi prezedmiot Historia osadnictwa ziem pruskich.

Celem przedmiotu jest zapoznanie z dziejami osadnictwa na ziemiach pruskich - od czasów pruskich po czasy współczesne. Punktem wyjścia będzie omówienie dziejów najstarszego znanego nam historycznego osadnictwa w czasach plemion pruskich (X-XIII w.). Ważną i najobszerniejszą częścią wykładu będzie omówienie zorganizowanej akcji kolonizacyjnej ziem pruskich prowadzonej przez Zakon Krzyżacki i potem Księstwo Pruskie (XIII-XVIII w.). Wtedy powstało większość istniejących do dzisiaj miejscowości na Warmii i Mazurach. W końcowej części pojawią się rozważanie o przemianach osadniczych w czasach najnowszych, z głównym uwzględnieniem zmian po 1945 r.

*  *  *   *   *

Studia: historia UMK Toruń, 1985-1990.

Stopnie i tytuł naukowy: magister – 12 czerwca 1990 na podstawie pracy „Galindowie – rozwój i zanik plemienia” (promotor prof. Antoni Czacharowski); doktor – 6 marca 1996 UMK Toruń („Osadnictwo południowej i środkowej strefy Wielkich Jezior Mazurskich – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie od XIV do początku XVIII wieku. Studium zmian osadniczych na środkowych Mazurach”, promotor prof. Marian Biskup); doktor habilitowany – 8 października 2002, UMK Toruń (na podstawie pracy: Przemiany społeczno-ludnościowe południowo-wschodnich Prus Krzyżackich i Książęcych do 1568 r., Olsztyn 2001); profesor nauk humanistycznych – 12 stycznia 2012.

Praca: 1990-1996 Szkoła Podstawowa w Skopie i Giżycku (nauczyciel historii), od 1996-2013 - Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie (adiunkt), od 2004 - profesor nadzwyczajny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych, kierownik Zakładu Historii Krajów Nadbałtyckich (od 2010), Prorektor ds. Kadr (od 2012); ponadto w latach 1999-2010 Prywatna Wyższa Szkoła Zawodowa w Giżycku (wykładowca, profesor nadzwyczajny, od 2001 do 2006 r. kierownik Katedry Turystyki i Rekreacji).

Zakres badań: osadnictwo na Mazurach, Prusy Krzyżackie i Prusy Książęce oraz dzieje Prusów w okresie średniowiecza i czasach nowożytnych. Ostatnio w zainteresowaniach badawczych dominują problemy zaniku ludności (staro)pruskiej, a przede wszystkim kariera i asymilacja rodów rycerskich o pruskich korzeniach.

Publikacje: w sumie pond 250 prac naukowych, w tym 10 książek. Ważniejsze publikacje: Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich (Olsztyn 1999); Przemiany społeczno-ludnościowe południowo-wschodnich Prus Krzyżackich i Książęcych do 1568 r. (Olsztyn 2001), Kolonizacja Wielkiej Puszczy (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgobroskie (węgorzewskie) (Olsztyn 2002); Siedlungswesen im Bereich der Groβen Masurischen Seen vom 14. bis 18. Jahrhundert - Ämter Lötzen und Rhein (Hamburg 2005); Ród Prusa Kleca ze szczególnym uwzględnieniem rodziny von Pfeilsdorfów-Pilewskich (Malbork 2006); Bevölkerung und Siedlung im ordensstaatlichen und herzoglichen Preussen im Gebiet der “Grossen Wildnis” bis 1568 (Hamburg 2009); Misja prusko-litewska biskupa Brunona z Kwerfurtu (Olsztyn 2010); Studia z dziejów rycerskich i szlacheckich rodów pruskich (XIII-XVI wiek). Część I (Olsztyn 2012).

Osiągnięcia dydaktyczne: - promotor 3 prac doktorskich; ponad 100 prac magisterskich i prac licencjackich z zakresu historii średniowiecznej i nowożytnej oraz prac licencjackich z zakresu turystyki i rekreacji; - 4 otwarte przewody doktorskie.

Przynależność do stowarzyszeń naukowych: Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie (członek Zarządu i wice-przewodniczący Komisji Historycznej); Towarzystwo Naukowe Pruthenia (członek Zarządu); Verein für Familienforschung für Ost- und Westpreussen, Hamburg; Polskie Towarzystwo Historyczne; Augustowsko-Suwalskie Towarzystwo Naukowe.