Jacek Sobota

Przedmiot Teorie Społeczeństwa Obywatelskiego, który poprowadze na kierunku dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze  ma za zadanie – w warstwie przekazywanej wiedzy – zdefiniować i przedstawić rys historyczny idei społeczeństwa obywatelskiego (od Arystotelesa, który jako pierwszy zdefiniował człowieka jako istotę społeczną – politikon zoon,poprzez Immanuela Kanta, odwołującego się wprost do pojęcia „społeczeństwo obywatelskie”, po współczesny spór o definicje rzeczonego fenomenu społecznego). Nadto przedmiot ma za zadanie uświadomić słuchaczom, że model społeczeństwa obywatelskiego, zakładający partycypację obywateli we współrządzeniu państwem (demokracja bezpośrednia lub przedstawicielska) jest podstawą samodzielnego rozwoju obywateli oraz stanowi wyraz ich osobistej aktywności, a zarazem pozwala im współkreować rzeczywistość społeczną.

Zajęcia odbywać się będą w formule wykładu problemowego, informacyjnego, ale prowadzący zachęca słuchaczy do udziału w dyskusjach – na tematy dotykające przecież nas wszystkich, niezależnie od przekonań i zainteresowań. Rozważane będą i dyskutowane m.in. problemy rzeczywistego udziału obywateli we współrządzeniu państwem (problem alienacji władzy przedstawicielskiej, problem niskiej frekwencji w wyborach parlamentarnych w naszym kraju i przyczyny takiego stanu rzeczy, problem zagrożeń demokracji, dyskusja na temat różnic między zamkniętymi i otwartymi modelami społecznymi na podstawie dzieła Karla Poppera Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie).

Gorąco zapraszam i zachęcam do udziału w zajęciach, a szczególnie intensywnie zabiegam o udział słuchaczy w moderowanych przeze mnie dyskusjach. Taka aktywność też jest przecież wyrazem społecznej aktywności i troski obywatelskiej o kształtowanie otaczającego nas świata.

Jacek Sobota

*  *   *   *   *

Dr Jacek Sobota - adiunkt w Instytucie Filozofii, opiekun naukowy Koła Inicjatyw Filozoficznych, działające przy Instytucie Filozofii, kierownik studiów podyplomowych Interakcje Społeczne i Kooperacja, członek Komisji Skrutacyjnej olsztyńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Filozoficznego.

Ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Olsztynie oraz politologię w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Olsztynie (praca magisterska: „Polityczne i etyczne meandry polskiej literatury fantastycznonaukowej w latach 1946-1995”).
W roku 2007 na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu obronił rozprawę doktorską zatytułowaną „Problematyka konfliktów moralnych w wymiarze indywidualnym i społecznym. Literatura fantastycznonaukowa jako obszar symulacji sytuacji konfliktowych”, napisaną pod kierunkiem prof. Włodzimierza Tyburskiego). Od roku 2001 roku pracuje w Instytucie Filozofii UWM w Olsztynie. Członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego.

Jest uczestnikiem tematu badawczego „Narodowa wielość a filozoficzne podstawy kulturowej tożsamości Zachodu” pod kierownictwem dr. hab. Ewy Starzyńskiej-Kościuszko, prof. UWM. Pełnił funkcję sekretarza redakcji pisma naukowego „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” oraz był stałym współpracownikiem pisma „Principia” z ramienia Instytutu Filozofii UWM.

PUBLIKACJE

• Monografia Konflikty moralne. Literatura fantastycznonaukowa jako próba symulacji sytuacji konfliktowych, Wyd. UWM, Olsztyn 2011, ss. 235. 

 Wybrane artykuły

• Polityczne alianse i mezalianse polskiej literatury fantastycznonaukowej, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 2001, nr 7, s. 179-191. 
• Sztuczna inteligencja – problem etyczny, „Szkice Humanistyczne” 2002, t. II, nr 3-4, s. 73-83. 
• Utopistyka, „Szkice Humanistyczne” 2009, nr 2-3, s. 398-403. 
• Ontologia w fantastyce, [w:] Z punktu widzenia ontologii, red. A Bastek, G. Pacewicz, Instytut Filozofii UWM, Olsztyn 2012, s. 81-106. 
• Akcenty utopijne w powieści Ernsta Jüngera, [w:] Ernst Jüger (1895-1998). 
• Bojownik. Robotnik. Anarcha, red. W Chołostiakow, J. Michalczenia, Instytut Filozofii UWM, Olsztyn 2013, s. 289-301. 

 Recenzje:

• Myśl etyczna w Polsce od XVI do XIX wieku, „Szkice Humanistyczne” 2001, t. I, nr 1-2, s. 209-211. 
• Hipotezy pomocnicze, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 2000, nr 6, s. 244-246. 
• Konieczność niekonieczna, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 2001, nr 7, s. 234 – 236. 
• Kosmogeneza. Człowiek w układzie planetarnym Słońca, „Szkice Humanistyczne” 2002, t. II, nr 1-2, s. 223- 224. 
• Klęska futurologii, „Szkice Humanistyczne” 2003, t. III, nr 1-2, s. 259-261. 
• Filozofia wileńska, „Szkice Humanistyczne” 2004, t. IV, nr 3-4, s. 173-175. 
• Wileńska etyka, „Szkice Humanistyczne” 2004, t. IV, nr 3-4, s. 168-170. 
• Bredzę, więc jestem, „Szkice Humanistyczne” 2008, nr 3, s. 148-150. 

 KONFERENCJE NAUKOWE

• V Krajowa Konferencja Modelowanie Cybernetyczne Systemów Biologicznych (Kraków 2000); 
• Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Fantastyka w obliczu przemian” organizowana przez Wydział Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Klub Fantastyki „Druga Era” – Poznań 28-30 marca (referat „Filozofia science fiction”); 
• Ogólnokrajowa Konferencja Naukowa „Stanisław Lem – ocena dorobku” organizowana przez Wydział Filologii Polskiej Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu – Poznań 07-09 kwietnia 2007 (referat „Problematyka moralna w prozie Stanisława Lema”); V
• I Festiwal Filozofii w Olsztynie w dn. 10-13 września 2013 (referat: „Motywy metafizyczne w fantastyce naukowej II połowy XX wieku”; oraz wystąpienie podczas panelu „Olsztyńscy literaci o filozofii”). 
• Archeologia przyszłości Stanisława Lema – Węgierska Górka w dn. 15-17 lutego 2014 roku (referat: „Motyw w twórczości Stanisława Lema) 

DYDAKTYKA

• Filozofia fantastyki (wykład autorski) 
• Aksjologia (wykład + ćwiczenia) 
• Historia filozofii średniowiecznej (wykład + ćwiczenia) 
• Wykład monograficzny – Konflikty moralne w wymiarze indywidualnym i społecznym. 
• Seminarium licencjackie. 
• Współczesne koncepcje filozofii i etyki (wykład).
•  Teorie Społeczeństwa Obywatelskiego (wykład) 

DZIAŁALNOŚĆ POPULARNONAUKOWA
Wygłosił 3 wykłady o szeroko pojętej tematyce filozoficznej, antropologicznej dla słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Jest stałym współpracownikiem czasopisma popularnonaukowego „Wiedza i Życie”, gdzie od kilku lat zamieszcza artykuły i recenzje (m.in. „Redukcja świadomości” – recenzja książki D. Denetta, „Słodkie sny. Filozoficzne przeszkody na drodze nauki o świadomości”, nr 6, 2007, s. 68; „Pierścień Gygesa” – recenzja z książki S. Blackburna, „Państwo. Platon. Biografia”, nr 6, 2008, s. 66; z tekstów najnowszych – „Czarna dziura”, recenzja z książki P. Sloterdijka, „Pogarda mas. Szkic o walkach kulturowych we współczesnych społeczeństwach”, nr 9, 2013, s. 75; „Nie zabijaj?”, recenzja z książki J. McMahana, „Etyka zabijania”, nr 10, 2013, s. 74). Stale współpracuje również z internetowym pismem „Creatio Fantastica” będącym kwartalnikiem przy Pracowni Literatury i Kultury Popularnej oraz Nowych Mediów Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie zamieszcza recenzje, artykuły i felietony.

NAGRODY Uzyskał nagrodę Rektora UWM II stopnia za osiągnięcia naukowe w roku 2008; Promowana przez niego praca licencjacka pani Katarzyny Strzelec („Kondycja człowieka współczesnego według autorów tzw. Pokolenia Porono”) zdobyła I nagrodę w kategorii filozofia w konkursie Dziekana Wydziału Humanistycznego w roku akademickim 2010/2011.

ZAINTERESOWANIA POZANAUKOWE Jest pisarzem i krytykiem literackim, łączy swe zainteresowania artystyczne z pracą naukową, czego dowodem jest zarówno temat pracy magisterskiej, jak i dysertacji doktorskiej. Wydał dwie książki beletrystyczne o tematyce filozoficzno-fantastycznej: „Głos Boga” (Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2006) oraz „Padlina” (Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2007). Jestem autorem wielu opowiadań, felietonów, artykułów krytycznych, współpracownikiem pism o tematyce fantastycznej: „Nowa Fantastyka”. „Czas Fantastyki”, „Magazyn Fantastyczny”, „Fenix”, „Katedra”. Aktualnie pracuje nad monografią naukową „Filozofia fantastyki”, będącej pokłosiem prowadzonego od dwóch lat wykładu autorskiego cieszącego się niesłabnącym zainteresowaniem studentów naszego uniwersytetu.